________________
ગ્રન્થને સંબંધ અને
૨૩ વંત છે અને અતિ ભયંકર જરા વૈરિણીની જેમ ક્ષણે ક્ષણે આક્રમણ કરી રહી છે. (૩૨૨-૩૨૩) એમ તેને હિતશિક્ષા આપીને તેના ઘરમાંથી (આવ્યું હતું) તે જ માગે તું શીધ્ર નીકળીને તારા ઘેર પહોંચ્યું. (૩૨૪) પછી ત્યાં રહેલે તું સંસારની અસારતાને જેતે (વિચારતે ) હતું, ત્યારે કાળનિવેદકે આ એક ગાથા કહી. (૩૫) જે કોઈ પણ નિમિત્તને પામીને એક ક્ષણ પણ વૈરાગ્યબુદ્ધિ પ્રગટે અને તે સ્થિર રહે, તે શું પ્રાપ્ત ન થયું ? (અર્થાત્ ક્ષણ વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિ પણ ઘણું હિતકર છે.)” (૩૨૬) આ ગાથાને સાંભળીને સવિશેષ ઉછળતા શુભ ભાવવાળો તું પ્રભાતને સમય થતાં, ઘરમાં રતિને નહિ પામવાથી કેટલાક મનુષ્યથી પરિવરેલો વનરાજીની શોભાને જોવા નીકળ્યો ( ચાલ્યો), ત્યાં ઉદ્યાનમાં એક સ્થળે તે ચારણશ્રમણ મુનિને જોયા. (૩૨૭–૩૨૮)
તે મુનિ પ્રશસ્ત ગુણરત્ન જેઓને શણગાર છે, જેઓએ મેહમલ્લના દઢ દર્યને ખંડી નાખે છે, દેહની કાન્તિથી છેક છેડા સુધીની દિશાઓને વિભૂષિત કરી છે, પાપી લોકોની સંગતિથી જેઓ પરાક્ષુખ છે, ગમાર્ગમાં જેઓએ મનને બાંધ્યું ( સ્થિર
ર્યું) છે, જે કર્મશત્રુને જીતવામાં પ્રગટ સાહસિક છે, પૃથ્વી ઉપર ઉતરેલા પુનમના ચંદ્રની જેવી સૌમ્યતાથી જેઓ મનુષ્યના ચિત્તને રંજન કરે છે, અતિ વિશિષ્ટ શુભ લેશ્યાવાળા, ભવ્ય લેકને (મોક્ષ) માર્ચ પ્રકાશનારા, ક્રોધ-માન-ભય-લેભથી રહિત, વાદિઓના સમૂહથી પણ નહિ હારેલા, એક પગ ઉપર શરીરને ભાર સ્થાપીને (એક પગે) ઊભા રહેલા, સૂર્ય સન્મુખ જોડેલી નેત્રની કીકી( દષ્ટિ )વાળા, મેરુપર્વતના શિખરની જેમ નિશ્ચળ અને પ્રાણીઓ પ્રત્યે વાત્સલ્યવાળા તેઓ કાઉસ્સગ્નમાં રહેલા છે. (૩૨૯ થી ૩૩૨) એવા પ્રકારના ગુણવાળા તે મુનિને જોઈને હર્ષિત નેત્રવાળો તું તેમના પગમાં પડ્યો અને કહેવા લાગે કે- (૩૩૩) હે ભગવંત ! હવે મને મોક્ષમાર્ગના ઉપદેશ દ્વારા પ્રસાદ કરે! તમારા બે ચરણરૂપ ચિંતામણિનું દર્શન નિષ્ફળ ન કરે. (અર્થાત આપના દર્શનનું ફળ આપે.) (૩૩૪) એમ કહેવાથી તેઓએ ઉગ્ર કરુણાથી કાઉસગ્ગ પાળીને “ગ્ય છે”—એમ જાણીને તને કહ્યું–હે ભવ્ય તું સાંભળ! (૩૩૫)
આ લાફો દુઃખેથી પ્રચુર ( ભરેલા ) અનાદિ અનંત સંસારમાં જ મહા મુશીબતે ભાગ્યયોગે મનુષ્યપણું પામે છે, (૩૩૬) તેમાં પણ આર્ય દેશ, આર્ય દેશમાં પણ ઉત્તમ કુલ વગેરે સામગ્રી અને તેમાં પણ સૌભાગ્ય ઉપર મંજરી જેવો જૈન ધર્મ (એ દરેક) ઉત્તરોત્તર અતિ મુશીબતે મળે છે. (૩૩૭) કારણ કે-મનુષ્યની કે દેવની લક્ષમી મળે, ભાગ્યયોગે મનુષ્યપણું મળે, પણ અચિન્ય ચિંતામણીતુલ્ય ( દુર્લભ) જિનધર્મ મળતું નથી. (૩૩૮) એમ રત્નનિધાનની પ્રાપ્તિતુલ્ય એવા ધર્મને મુશીબતે પામીને પણ અતિ ત૭ વિષયેની આસક્તિથી મહામૂઢ બનેલે જે નિષ્ફળ બનાવે છે, તે બિચારે સતત જન્મ–જરા-મરણરૂપી પાણીથી ભરપૂર અને બહુરોગરૂપી મગરમચ્છથી ભયંકર, એવા સંસારસમુદ્રને અનંતી વાર સેવે છે. (તેમાં ભટકે છે.) (૩૩૯-૩૪૦) એ કેણુ બુદ્ધિ