________________
શ્રી સ ંવેગ રગશાળા ગ્રંથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલ
ગુણસાગરસૂરિની પાસે દીક્ષિત થયા અને છઠ્ઠ, અઠ્ઠમ વગેરે દુષ્કર તપશ્ચર્યામાં તત્પર તે વિહાર કરી ગયા. (૩૦૪-૩૦૫) એ રીતે કે મહાશય ! તેં મારી વિસર્દશતાને ઉદ્દેશીને જે પૂછ્યું, તે સઘળુય મે જે રીતે બન્યું છે તેમ કહ્યું. (૩૦૬) (આ પ્રમાણે સૌધવાસી દેવ મહુસેન રાજાને તેના પૂર્વભવાને જણાવે છે કે–) એ સાંભળીને હું મહુસેન રાજા ! તેં ત્યારે વિચાયું કે-અના કાર્યોમાં આસક્ત એવા મારા પુરુષપણાને ધિક્કાર થાઓ, (૩૦૭) બુદ્ધિને પણ ધિક્કાર હેા, ગુણરૂપી પ°તમાં ઈન્દ્ર ધનુષ (વજા ) પડો અને મારૂં શાસ્રામાં પારગામીપણુ પણ પાતાળમાં જાએ ! (૩૦૮) ઉત્તમ કુળમાં જન્મ મળવાથી પ્રગટેલું અભિમાન ગુફામાં પેસે અને બિચારી નીતિ પણ બીજા ઉત્તમ પુરુષોના આશ્રય કરો ! (અર્થાત્ મારા બધા ગુણ્ણા નાશ પામે. ) કારણ કે–કુતરા જેવા નિર્લજજ હું શ્રેષ્ઠ પુરુષના મસ્તકના મણિ સમાન એવા તે પુરૂષે જેનું વમન કર્યું, તે સ્ત્રીને ભોગવવાને ઇચ્છું છું. (૩૦૯-૩૧૦) તે ધન્ય છે ! કૃતપુણ્ય છે! તેનુ' જ મનુષ્યપશુ સફળ છે અને તેણે જ શરદના ચ ંદ્ર સમાન ઉજ્વલ પ્રસિદ્ધિ ( કીતિ ) મેળવી છે. (૩૧૧) તે એક કનકપ્રભ જ નિજકુલરૂપ આકાશના ( પ્રકાશક ) ચંદ્ર છે, કે જેણે મહામેાહરૂપી ઘાર શત્રુને લીલા માત્રથી ચૂરી દીધા છે. (૩૧૨) હે પાપી હૃદય ! આવા પ્રકારના પુરુષોના સચ્ચરિત્રને સાંભળીને પણ ઉત્તમ મુનિઓએ નિષેધેલા પરીના ભાગમાં તુ` કેમ રમે છે? (૩૧૩) કે મન ! કદાપિ પણ શ્રેષ્ઠ લાવણ્યથી પૂર્ણ સર્વ અંગોવાળી. પ્રકૃતિથી જ સૌભાગ્યના ડો ( ભ`ડાર ), સવ અંગેાની મનોહર ચેષ્ઠાવાળી, પ્રકૃતિએ જ શબ્દાદિ વિષયાની સુંદર સીમ ભૂમિ સરખી, અર્થાત્ શબ્દાદિ પાંચેય ઇન્દ્રિયાના સુંદર વિષયેાની પરાકાષ્ટાને પામેલી, મનોહર એવાં સવ અંગામાં ધારણ કરેલા શણગારથી પ્રગટ ગૌરવવાળી, કામદેવના નિધાન સરખી, છતાં પવનથી કંપતા પિપ્પલના પત્ર સમાન ચંચળ ચિત્તવાળી, એવી તે ( પરસ્ત્રી ) એમાં અને પોતાની પત્નીઓમાં પણ તુરાગ કરીશ નહિ. (૩૧૪ થી ૩૧૬) વળી તું અહીનું સુખ તુચ્છ છે—એમ જાણે છે, પરિણામે મેરૂપવત જેવુ' માટું દુઃખ છે તે પણ જાણે છે, જીવિત ચલ ( ચ'ચળ ) છે તે જાણે છે અને લક્ષ્મીએ તુચ્છ છે તે પણ જાણે છે. (૩૧૭) સ્નેહ અસ્થિર છે તે જાણે છે અને આ સમસ્ત ( સયેાગે ) ક્ષણભંગુર છે તે પણ જાણે છે, તે પણ હે જીવ! (એન્તાહે=) હજુ પણ તુ ગૃહવાસને કેમ છેડતા નથી ? (૩૧૮) અમ અતિ ઘણા વૈરાગ્યમાગે વળેલા ચિત્તના વેગવાળા તે બે હાથથી અંજલિ જોડેલી તે સ્ત્રીને કહ્યું કે– (૩૧૯) હૈ સુતનુ ! તુ માતા છે અને તારો પતિ તે મારા પિતા છે, કે જેના ચારિત્રરૂપી દેરડાએ મને અકાય ( પાપ ) રૂપી કુવામાંથી બહાર કાઢચે છે. (૩૨૦) આજથી સાંસારિક કાચેમાં મને વૈરાગ્ય થયા છે, હે મહાનુભાવ ! તુ' પણ (તારા) પતિના માર્ગને અનુસર (દીક્ષા લે ). (૩ર૧) કારણ કે કઠોર સખ્ત પવનથી અફળાયેલા વૃક્ષના પાંદડા જેવું આયુષ્ય ચંચળ છે, લક્ષ્મી અસ્થિર છે, યૌવન વિજળી જેવુ ચપળ છે, વિષયા વિષની જેમ દુ:ખજનક છે, પ્રિયજનના સયાગ વિયેાગથી યુક્ત છે, શરીર રાગથી ( ભંગુર=) નાશ
२२