Page Text
________________
૧૬
શ્રી સવેગ ર્ગશાળા ગ્રંથના ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલ
જેથી સુકૃત્યરૂપી વાદળના સમુહ વરસે તે પણ તે નિર્મળ ન થાય. (૧૮૯) હે ભદ્ર ! અસાધારણ પરાક્રમ વિનાના તારા જેવાનું રાજાપણુ માત્ર ખેલવા પૂરતુ જ કહેવાય છે. (અર્થાત્ તું નામ માત્રથી જ રાજા છે.) (૧૯૦) અથવા તેા તેમાં તારો શું દેષ છે ? તારા તે પૂર્વ પુરુષો આ વિષયમાં અપરાધી છે, કે જેઓએ અસમ એવા પણુ તને રાજા તરીકે સ્થાપ્યા છે. (૧૯૧) અથવા હે રાજન! તેને ( પણુ ) શું દોષ છે? વિષયાસક્ત મનવાળા તમારા જેવા કુમતિવાળાઓની આ જ ગતિ (દશા) થાય છે. (૧૯૨) એ સાંભળીને લજ્જાથી મીંચાતા નેત્રકમળવાળા, પ્રદેોષ ( રાત્રિના પ્રારંભ ) કાળની જેમ તેજ વિનાના રાજા વિચારવા લાગ્યા કે– (૧૯૩) મારા જીવિતને, પુરુષાર્થીને અને ખળ તથા બુદ્ધિના પ્રકને ધિક્કાર હા! કે મેં પૂર્વ પુરુષોને પણ કલંકિત કર્યા. (૧૯૪) અધન્ય એવા મે કેવળ પેાતાની લઘુતા નથી કરી, કન્તુ મહાન્ ભગવંત એવા વિદ્યાગુરુઓની પણ લઘુતા કરી છે. (૧૯૫) તેના જન્મથી પણ શું ? અને જન્મેલા તેના જીવિતથી પણ શું ?' કે જે પોતાના પૂર્વજોની લેશ માત્ર પણ લઘુતા થાય તેવા કાર્યોંમાં પ્રવતે ? (૧૯૬) આ પુરુષે જે ‘ વિષયામાં મૂઢ મતિવાળાની ( આ જ ગતિ થાય ) ’ વગેરે કહ્યું તે સાચું છે, અન્યથા મને આવી વિડંબના કેમ થાય ? (૧૯૭) આ પુરુષ શસ્રના વિષય નથી (શસ્ત્ર તેને લાગે તેમ નથી), તેમ મ`ત્ર-તંત્રોમાં પણ (તેની સામે મારી) કુશળતા ( બુદ્ધિ ) પહોંચે તેવી નથી. તે ઉદ્યોગી એવા પણ મને (હવે ) આથી શ્રેષ્ઠ ( આને જીતે તેવું) ખીજુ કયું બળ મળવાનું છે ? (૧૯૮) તેથી હવે અહીં તાપસદીક્ષાં પાળવી ચેાગ્ય છે. (કારણ કે—) પાછા ફરીને નગરના લોકોને મુખ કેવી રીતે બતાવીશ ? (૧૯૯) એમ અતિ વિષાદરૂપી પિશાચથી વ્યાકૂળ થએલા ચિત્તવાળા રાજા, જ્યાં ગ છોડવાની તૈયારી કરે, તે પહેલાં તે પુરુષે તેને (બે) હાથથી પકડી લીધો અને કહ્યુ કે દ્વે મહાયશવાળા ! શાકને છોડી દે, હવે ( આવી ) વિવિધ ( પરિહાસ=) ક્રીડા ( હાંસી )થી સયું. આ માયાવી ઇન્દ્રજાળ છે, સત્ય નથી. (૨૦૦-૨૦૧) (તે તું સાંભળ !) હું પુરુષ નથી, તેમ મારે તારી સ્ત્રીનું કોઇ પ્રયેાજન પણ નથી. કે રાજન્! તારું (તાપસના માગે) જવાનુ ( પરિક્રમ=) પરાક્રમ સામાન્ય નથી. (૨૦૨) કિન્તુ આ ( વ્યતિકર=) પ્રસ્તાવ દ્વારા ( મારે જણાવવું હતું કે) હું દેવ છું અને પૂ`સ્નેહથી ( પ્રાથÖનાથી ) પહેલા દેવલોકથી હું તને પ્રતિધ કરવા આવ્યા છું. (૨૦૩) અથવા હે મિત્ર ! તું કેમ ભૂલી ગયા કે–જે પૂર્વભવે યમુના નદીના પ્રદેશમાં બહુ લક્ષણયુક્ત શરીરવાળો તુ હાથી હતા ? (૨૦૪) ત્યાં મેટા રાજાની જેમ * સાતેય અ'ગથી શ્રેષ્ઠ, વિષયમાં (રાજ્યપક્ષે વિસય= દેશમાં ) આસક્ત, ઝરતા મદના ( રાજાપો વહેતા દાનના વિસ્તારવાળો, રોષપૂર્ણાંક શત્રુઓના હાથીઓના ( રાજાપકો શત્રુઓને ) ભંગ કરનારો, ઘણા હાથીઓના સમુહથી
* રાજાપક્ષે–રાજા, મંત્રી, મિત્ર, ભંડાર, દેશ, વાહનેા તથા સૈન્ય એ સાત અંગવાળું રાજ્ય ( જુએ ગાથા ૪૫૨ ) અને હાથીપક્ષે ચાર પગ, સુંઢ, પુચ્છ અને લિંગ–એ સાત અંગથી શ્રેષ્ઠ,
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |