Page Text
________________
ગ્રન્થનો સંબંધ અને મહસેનનૃપ વર્ણન એવા કિલ્લાથી વિટાયેલી હેવાથી જાણે લવણસમુદ્રની જગતીથી વિંટાયેલા જંબુદ્વિપની સરસાઈ–સ્પર્ધાને કરે છે. (૮૩) વળી નિત્ય ચાલતાં વિસ્તૃત નાટક અને મધુર ગીતથી જે (પ્રજાજનને સતત) આનંદની વૃદ્ધિ કરે છે અને પરચક્રના ભયથી રહિત હોવાથી કૃતયુગના (સુષમાકાળના) પ્રભાવની પણ જે વિડંબના-લઘુતાને કરે છે. (૮૪) વળી અતિ મોટી ત્રાદ્રિના વિસ્તારથી યુક્ત (મેટા ધનાઢ્ય ) મનુષ્ય ત્યાં એવું સતત દાન કરે છે કે, તેથી હું માનું છું કે-વૈશ્રમણ (કુબેર) પણ (તેઓની સામે) શ્રમણ (સાધુ જે ધનરહિત) દેખાય છે, અર્થાત્ કુબેર જેવા ધનિક દાતારો ત્યાં વસે છે. (૮૫) વળી હિમાચલ જેવા ઉજવળ અને મોટા પ્રાસાદો( હવેલીઓ )થી જ્યાં દિશાઓ પણ ઢંકાઈ ગઈ છે, એવી દેવનગરી જેવી તે દેશમાં શ્રીમાલા નામની નગરી છે. (૮૬) આ નગરીની અંદરના ભાગમાં પદ્મસમાન મુખવાળી, સુંદર સ્તનવાળી, વિકાસી કમળસમાન નેત્રવાળી સ્ત્રીઓ છે. તેમ બહાર એવી વાવડીઓ છે. (વાવડી પક્ષે પદ્મરૂપ મુખવાળી, મધુર (પધરા) પાણીથી ભરેલી અને વિકાસી કમળોરૂપી નેત્રોવાળી, એમ અર્થઘટના કરવી.) (૮૭) વળી તે નગરીના અંદરના ભાગમાં બહુ (સાહિયાઓ ) સામંતવાળી અને પ્રસિદ્ધ કવિએના સમુહથી શેભતી, એવી (સહાએ=) સભાઓ છે અને બહારના ભાગમાં ઘણાં વૃક્ષવાળી અને વાનરના સમુહથી શેભતી એવી પ્રસિદ્ધ (કાણુણક) વનપંક્તિઓ છે. (૮૮) એ રીતે ગુણશ્રેણીથી શોભિત પણ તે નગરીમાં એક મોટો દેષ છે, કે જ્યાં ધમીએ માર્ગને પિતાની સન્મુખ આકર્ષે છે. ( અહીં વિરોધાભાસ અલંકાર એ રીતે ઘટાવ્યું છે કે-માર્ગણ એટલે બાણ તે ફેકયા પછી ફેકનારથી અવળું મુખ કરીને દૂર જાય, તેને બદલે અહીં માર્ગણ એટલે યાચકે ધમીએની સન્મુખ આવે છે.) (૮૯) આ નગરમાં વસનારા લેકેને લોભ (ધનમાં નહિ) નિર્મળ યશ મેળવવામાં છે, સેબત સાધુઓની છે, રાગ શ્રુતજ્ઞાનમાં છે, ચિન્તા નિત્યમેવ ધર્મક્રિયાની છે, વાત્સલ્ય સાધમિકે પ્રત્યે છે, રક્ષા દુઃખથી પીડાતા પ્રાણીઓની કરે છે અને તૃષ્ણા સદ્ગુણ મેળવવામાં છે. (૯૦-૯૧) ( વળી ત્યાં રાજા કે છે તે કહે છે કે-) આ નગરીનું પાલન મહેસેન નામને રાજ કરે છે, તે રાજાનો મહિમા એ છે કે–પ્રણામ કરતાં (સામંતાદિ ) અન્ય રાજાઓના મણિજડિત મુગટથી તે રાજાની પાદપીઠ ઘસાઈને સુંવાળી બની છે, (અર્થાત્ મુકુટબદ્ધ રાજાઓ પણ જેને નમે છે, (સારાંય શારદીય) શરઋતુના સૂર્યથી પણ અધિક પ્રચંડ પ્રતાપવાળે, (૯૨) શત્રુઓના (દરિયર)મદોન્મત હાથીઓના કુંભસ્થળને તીણ તલવારથી નિર્દય રીતે ચૂરનારો અને નગરના દરવાજાના પરીઘ સમાન ઉભટ (મજબૂત ) ભુજાદંડથી પ્રચંડ શત્રુઓને પણ નાશ કરનારે (શૂરવીર) છે, (૩) તથા પિતાના રૂપથી કામદેવને પણ પરાભવ કરનાર, ચંદ્રસમાન મુખવાળ, કમળના પત્રસમાન નેત્રવાળા અને અત્યન્ત પ્રચૂર સેનાવાળો, રો મહસેન નામે રાજા છે. (૯૪) તે એક છતાં અનેક રૂપવાળે હોય તેમ સૌભાગ્યગુણથી સ્ત્રીઓના હૃદયમાં, ત્યાગ(દાન) ગુણથી યાચકેના હૃદયમાં અને વિદ્વત્તાથી પંડિતોના હૃદયરૂપી ઘરમાં વસેલે છે. (અર્થાત વિવિધ
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |