Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad

SR No.: 006043
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhadrankarsuri
Publisher: Mahavir Jain S M P Sangh
Publication Year: 1987
Total Pages: 636
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 37

૩૪ () સંસાર લીલાસ્વરૂપ પણ છે-સંસારનું સર્જન અને સંચાલન જીવની સ્વેચ્છાથી જ થાય છે. જગતમાં ઈચ્છાસ્વાતંત્ર્ય છે. બળાત્કારે કઈને કઈ ઈચ્છા ઉત્પન્ન કરાવી શકાતી નથી. ભવમાં ભટકવું કે પાર ઊતરવું, એ પણ (અપેક્ષાએ) જવની પિતાની ઈચ્છાને આધીન છે. જીવ દરેક પ્રવૃત્તિ પિતાની ઈચ્છાથી જ કરે છે.
અમુક પ્રકારની ઈચ્છા થવી અને અમુક પ્રકારની ઈચ્છા ન થવી, એમાં જીવનું પિતાનું જ તથા પ્રકારનું તથાભવ્યત્વ અથવા સહજમળ એ જ કારણભૂત છે.
ભવનું રૌદ્ર અને મેશનું સોમ્ય સ્વરૂપ જાણ્યા પછી પણ ભવમાં ભમવાની ઈચ્છા કે મોક્ષપ્રાપ્તિની ઈચ્છા થવી, એની પાછળ જીવની પિતાની યોગ્યતા, કે જે સહજમળની વૃદ્ધિ કે હાસરૂપ છે, તે સૂચિત થાય છે. આ સહજમળને અન્ય દર્શનકારો દિક્ષા અને ભવબીજ કહે છે.
ઈચ્છારૂપ લીલાનો આ વિચાર પણ સંગ-વૈરાગ્ય વગેરેની વૃદ્ધિ કરે છે અને તેથી સંસાર પ્રતિને પક્ષપાત મંદ પડી જાય છે.
(૫) જગત પૂર્ણ છે-દષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ” એ-ઉક્તિ અનુસાર જેની દષ્ટિ પૂર્ણ છે, તેને જગત પૂર્ણ દેખાય છે. શુદ્ધ ચિદાનંદમય પૂર્ણ સ્વરૂપને પામેલા શ્રી સિદ્ધભગવતે સમગ્ર જગતને પૂર્ણ જુએ છે. એટલું જ નહિ, જેને આત્માના પૂર્ણ શુદ્ધસ્વરૂપની શ્રદ્ધા-રુચિ પ્રગટી ચૂકી છે, એવા અસંખ્યાત સમ્યગ્દષ્ટિ જીવે પણ મહાપુરુના વચનાનુસાર જગતને પૂર્ણતાની દ્રષ્ટિથી જુએ છે.
શ્રી સર્વજ્ઞભગવતે કહે છે કે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ જીવ માત્ર પૂર્ણ છે. જીવનું જે પૂર્ણ જ્ઞાન અને પૂર્ણાનંદમય સ્વરૂપ છે, તે દરેક જીવનું સમાન છે. શ્રી સિદ્ધપરમાત્માનું જ સ્વરૂપે પ્રગટ છે, તે જ સ્વરૂપ દરેક જીવમાં અપ્રગટપણ રહેલું જ છે. પ્રત્યેક જીવ દ્રવ્યથી એક સરખા જ છે, જીવ-જીવ વચ્ચે કેઈ ભેદ-તારતમ્ય સંભવતું નથી. જીવ માત્રમાં ચિદાનંદમય પૂર્ણતા રહેલી છે.
આ રીતે જીવ માત્રના પૂર્ણ-શુદ્ધ સ્વરૂપને વિચાર આત્મામાં અપૂર્વ શાન્ત સુધારસને ઉલ્લસિત કરી દે છે. પછી કઈ જીવ પ્રત્યે તવ શ્રેષની કે કોઈ જડ વસ્તુ પ્રત્યે તીવ્ર રાગની લાગણી પ્રગટી શકે નહિ. અર્થાત્ રાગ-દ્વેષની ઉત્કટતા શમી જાય છે અને ચિત્ત અપૂર્વ સમતારસને આસ્વાદ અનુભવતું થઈ જાય છે. . (૬) સંસારમાં વાત્સલ્યની અમીવૃષ્ટિ-શ્રી અરિહંતાદિ પાંચેય પરમેષ્ટિ ભગવંતે સકળ જીવરાશિ પ્રત્યે પરમ કરુણા અને વાત્સલ્યને ધારણ કરનારા તથા વરસાવનારા છે.
# “દિાન પૂર્વેન પૂર્ણ કાર્ચ ” (સાનસાર)