________________
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું (૪૦૭૮) આ અધ્યવસાયની શુદ્ધિ કષાયથી કલુષિત ચિત્તવાળાને થતી નથી, માટે તેની શુદ્ધિ માટે કવાયરૂપી (કલિ) શત્રુને દઢ રીતે નિર્બળ કરે. (૪૭૯) તેમાં (ગારવથી) હલકે બને તે (ક્ષપક) શીઘ ક્રોધને ક્ષમાથી, માનને માર્દવથી, માયાને આજીવથી અને લેભને સંતેષથી પાતળા (અપ) કરે. (૪૦૮૦) તે આત્મા કેધ, માન, માયા અને લેભને વશ ન થાય કે જે તે કક્ષાની ઉત્પત્તિને મૂળમાંથી જે થવા ન દે) (૪૦૮૧) (માટે) તે વસ્તુને છોડી દેવી કે જેના કારણે કષાયોરૂપી અગ્નિ પ્રગટતે હેય. અને તે વસ્તુને સ્વીકારવી કે જેનાથી કષાયે પ્રગટ ન થાય. (૪૦૮૨) કષાય કરવા માત્રથી (પણ) મનુષ્ય દેશનૂન પૂર્વ કેડ વર્ષો સુધી પણ જે ચારિત્રને પ્રાપ્ત કર્યું હોય છે, તેને એક મુહૂરમાં હારી જાય છે. (૪૦૮૩) સળગેલે કષાયરૂપી અગ્નિ નિચે સમગ્ર ચારિત્રધનને બાળી મૂકે છે અને સંપત્તિને પણ વિરાધીને અનંતસંસારી બનાવે છે. (૪૦૮૪) સ્વસ્થ બેઠેલા પાંગળાની જેમ ધન્ય પુરુષોના કષાયો એવા નિર્બળ હોય છે કે-) નિચે બીજના કષથી જાગૃત કરાતાં હતાં તે ઉઠી (પ્રગટ થઈ શકતા નથી. (૪૦૮૫). કુશારૂપી પવનથી પ્રેરાયેલે કષાય અગ્નિ જે સામાન્ય લોકમાં સળગતે હેય તે ભલે સળગે, પણ આશ્ચર્ય તે છે કે-શ્રી જિનવચનરૂપી પાણીથી સિંચેલે પણ પ્રજળે છે. (૪૦૮૬) આ સંસારમાં વીતરાગ (હેવાથી) જે કલેશરૂપી ફળથી જેડા (કલેશને ભાગી બનતો નથી. તેમાં શું આશ્ચર્ય છે? (આશ્ચર્ય તો તે છે કે- જે છતાં પણ કલાને જીતે છે. તેથી તે પણ વીતરાગતુલ્ય છે. (૪૦૮૭) ક્રોધાદિને નિગ્રહ કરનારાને અનુક્રમે (કે ત્યાગથી) સુંદરરૂપ, (માન તજવાથી) ઉચ્ચ ગોત્ર, (માયાના ત્યાગથી ) અવિસંવાદી એકાતિક સુખ અને (લેભત્યાગથી) વિવિધ ઉત્તમ લાભ થાય છે. (૪૦૮૮) તેથી, કષાયરૂપી દાવાનળને ઉત્પન્ન થતાં જ શીધ્ર “ઈચછા મિચ્છા દુક્કડ'રૂપી પાણી વડે બુઝાવી દેવો જોઈએ. (૪૦૮) અને તે જ રીતે નિચે (હાસ્યાદિ) નેકષાયની, (આહારદિ) સંજ્ઞાઓની, (રસ વગેરે) ગારવાની અને (કૃષ્ણાદિ) લેશ્યાઓની પરમ ઉપશામરા, સંલેખના કરવી જોઈએ. (૪૦૯૦) ( ક્રિોવાળા=) વારંવાર તપ કરનારે અને તેથી પ્રગટ દેખાતી નસે, સ્નાયુ તથા પડખાનાં હાડ(પાંસળીઓ)વાળ (શરીરથી હાડપિંજર) અને કષાયોની સંલેખન કરનારો, એ રીતે દ્રવ્ય-ભાવ) બે પ્રકારની સંલેખનાને પામે છે.. (૪૦૯૧) એ પ્રમાણે સમ્યગ્ર રીતે દ્રવ્ય ભાવ, ઉભયથા પરિકર્મવિધિના યોગને સાધના સલેખનકારક મહાત્મા આરાધનારૂપી વિજયધ્વજને પ્રાપ્ત કરે છે, (૪૦૯૨) અને જે સ્વમતિથી આ વિધિથી વિપરીત ક્રિયામાં પ્રવર્તે છે તે ગંગદત્તની જેમ અને આરાધક તે નથી. (૪૩) તે આ પ્રમાણે
સંલેખનાવિરાધક ગંગદત્તનો પ્રબંધ-પુ, નગર, અને વ્યાપારની મંડી. એથી વ્યાપ્ત તથા કુલગિરિ (મોટા પર્વતે) અને મોટાં દેવમંદિરેથી શોભતા વચ૭ દેશમાં જયવર્ધન નામનું પ્રસિદ્ધ નગર હતું, (૪૦૪૯) ત્યાં સિદ્ધાન્તપ્રસિદ્ધ વિશુદ્ધ ધર્મ