Page Text
________________
૨૨૪
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રન્થનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું
હર હવે કાયકલેશને કહે છે સૂર્યને પાછળ રાખીને, સન્મુખ રાખીને, ઉપર રાખીને કે
તિ રાખીને, બે પગ સરખા રાખીને-કે એક પગે ઊભા રહેવું, કે (ગઢોલીણુક) ગીધની જેમ અવલીન (નીચી નજરથી લીન ) આકારે ઊભા રહેવું વગેરે) (૨૦૦૫) તથા વીરાસન, પર્ય કસન, સમપૂતાસન (સરખું ચપટ બેસવું), ગોદતિકાસન કે 'ઉત્ક ટુક આસને કરવું; (દડાયત= ) દંડની જેમ લાંબા સૂવું, (ઉત્તાન= ) ચત્તા સૂવું, " ( એમ થ= ) ઉંધા સૂવું અને (લંગડ= ) વાંકાં કાછની જેમ સૂવું; (૪૦૬૪) મગર
મુખની જેમ કે હાથીની સૂંઢની જેમ ઊર્વશયન કરવું; એક પડખે શયન કરવું; ઘાસ ઉપર, (ફલગ5) કાછના પાટિયા ઉપર, પત્થરશલા ઉપર કે ભૂમિ ઉપર સૂવું રાત્રે નહિ સૂવું; (૪૦૪૭) સ્નાન ન કરવું, ઉદ્વર્તન ન કરવું; (ખરજમાં પણ) ન ખણવું; લેચ કરે; ઠંડીમાં વસ્રરહિત રહેવું અને ગરમીમાં આતાપના લેવી, ઈત્યાદિ કાયકલેશત૫ વિવિધ પ્રકારે જાણો. (૪૦૪૮) પોતાને દુઃખ સહવું, કાયાને (કાયયેગને) નિરોધ, જેની દયા અને પરલેકહિતની બુદ્ધિ તથા બીજાઓને (ધર્મમાં) બહુમાન પ્રગટે વગેરે ગુણે થાય છે. (૪૦૪૯) આ વેદનાથી (પણ) અનંતતર અધિક કષ્ટકારી વેદનાઓ નિરકમાં પરવશપણે સહન કરવી પડે છે. તેની અપેક્ષાએ આમાં શું કષ્ટ છે? (૪૦૫૦)
એવી ભાવનાના બળે પ્રગટતા સવેગની વૃદ્ધિરૂપ ગુણવાળાઓને આ કાયકલેશતપ સંસાર વાસને નિવેદ પ્રગટાવવા માટે રસાયણ છે (૪૦૫૧)
હવે સલીનતાતપ કહે છે તેમાં પ્રથમ વસતિસંલીનતા આ પ્રમાણે છે. વૃક્ષના - મૂળમાં (નીચે) આરામમાં, ઉદ્યાનમાં, પર્વતની ગુફામાં, (તાપસ વગેરેનાં) આશ્રમમાં,
પરબ અને સ્મશાનમાં, તથા શૂન્ય ઘરમાં, દેવકુલિકામાં કે યાચવાથી બીજાએ આપેલા ઘરમાં, એવી ઉગમ, ઉત્પાદન તથા એષણદોષથી રહિત, અને તેથી જ મૂળથી અંત સુધીમાં (સાધુને ઉદ્દેશીને) અકૃત. અકારિત અનુમતિ વિનાની હય, પુનઃ તેવી પણ વસતિ સ્ત્રી, પશુ અને નપુંસકથી રહિત હૈય, શીતળ કે ઊષ્ણ, ઉંચી નીચી કે સમવિષય ભૂમિવાળી હોય, (નગરાદિની) અંદર કે બહાર હોય, જ્યાં મંગળ કે પાપકારી શબ્દોના શ્રવણથી ધ્યાનાદિમાં ખલના કે સ્વાધ્યાય-ધ્યાનમાં વિદ્ધ ન થતું હોય, તેવી વસતિને વિવિક્તઓ જાણવી. (૪૦૫ર થી પ૫) કારણ કે આવી વસતિમાં પ્રાયઃ વ-પર ઉ.૨થી થતા રાગ-દ્વેષાદિ દો સંભવતા (થત) નથી. (૪૦૫૬) હવે ઈદ્રિયસલીનતા-કહે છે કે-ઉપર કહી તેવી ગુણકારી વસતિમાં રહેલે પણ ઇન્દ્રિયો વગેરેને વશ કરીને સંલીનતાથી આત્માને સમ્યમ્ ભાવિત કરે. (૪૫૭) ઇન્દ્રિયને (શબ્દાદિ) કઈ તે વિષય નથી કે વિવિધ વિષયમાં રસિક અને નિત્ય અતૃપ્ત એવી ઇન્દ્રિો જેને જોગવીને તૃપ્તિને પામે, (૪૦૫૮) વળી વિષ સરખા આ વિષયમાં એક એક વિષય પણ (સંયમરૂપ આત્માનો) ઘાત કરવા સમર્થ છે, તે જે પાંચેયને એકીસાથે ભગવે તેનું કુશળ કેમ થાય ? (૪૦૫૯) જેમ દુન્ત (નિરંકુશ) ઘડાએથી સારથિને
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |