Page Text
________________
२२२
શ્રી સગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું રાખે. (૪૦૧૩) તેને ક્ષારની કુંડીમાં પરઠવીને પછી મુખને પેવે એમ કરવાનું શું કારણ? તે કહે છે. (તેમ કરવાથી) તેનું મુખ વાયુથી બંધ ન થાય, મરણકાળે પણ તે મહાત્મા સ્વયં શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનું સ્મરણ કટ વિના કરી શકે. (૪૦૧૪-૧૫) આ મેં દ્રવ્યથી ઉત્કૃષ્ટ લેખના કહી. આ જ સંલેખના જે (આયુષ્યના છેલ્લા) છે મહિના કે ચાર મહિનામાં કરે, તે તે જઘન્ય કહેવાય. (૪૦૧૬)
હવે પિતાપિતાના વિષયમાં આસકત એવી ઈન્દ્રિઓને, કષાયને તથા ગેને નિગ્રહ કરવારૂપ સંલેખનાને જ્ઞાનીઓએ અહી ભાવસંલેખના કહી છે (૪૧) તેમાં વળી સાધુતાના (ચિર) ઉપાસક (જ્ઞાની) ભગવંતે વિશેષ ક્રિયાને આશ્રીને અનશન વગેરે (૫) દ્વારા સંલેખના આ પ્રમાણે કહી છે. (૪૦૧૮) ૧-અનશન, ૨-ઉણદરિતા ૩–વૃત્તિસંક્ષેપ, ૪–રસત્યાગ, ૫-કાયકલેશ અને વિવિક્ત શય્યા, ઈન્દ્રિયને તથા મનને નિગ્રહ વગેરે, -સંસીનતા. (જુએ ગા. ૪૦૫૧થી વિવેચન) (૪૦૧૯)
તેમાં અનશન દેશથી અને સર્વથી (બે પ્રકારે) થાય. આ (સંલેખન કરનાર) ભવચરિમ” પચ્ચકખાણ કરે, તેને સર્વ અનશન કહે છે. દેશઅનશનમાં યથાશક્તિ “ચતુર્થભક્ત' વગેરે કરે. (૪૨૦)
ઉદરિકા (પણ) દ્રવ્યથી અને ભાવથી (બે પ્રકારે) થાય. તેમાં દ્રવ્ય ઉદરિકા ઉપકરણ વિષે અને આહાર-પાણી વિષે થાય. તે જિનકલ્પી વગેરેને અથવા જિનકલ્પને અભ્યાસ કરનારને હેય. સંયમને અભાવ થાય માટે (ઉપકરણ ઉદરિતા) બીજાઓને ન હેય, અથવા અધિક ઉપકરણદિને ત્યાગ કરવારૂપ તે (વિકલ્પી. જિનકલ્પી વગેરે) સર્વને (પણ) હેય. કારણ કહ્યું છે કે-(૦૨૧-૨૨) જે સંયમમાં ઉપકારક કરે, તે નિચે ઉપકરણ જાણવું અને જે અયતનાવાળે અયતનાથી અધિક (પરિહરં તેર) ધારણ કરે, તે અધિકરણ જાણવું. (૪૦૨૩) પુરુષને નિચે બત્રીશ કેળીઆ આહાર કુક્ષિપૂરક કહ્યો છે, અને તે અઢાવીશ કેળીઆ હાય. (૪૨૪) આ કેળીઆનું પ્રમાણ કુકડીના ઈંડા જેટલું અથવા મુખને વિકૃત કર્યા વિના સ્વસ્થતાથી મુખમાં નાખી શકાય તેટલું જાણવું. (૪૦૨૫) એ પ્રમાણે (કવળની) મર્યાદા બાંધીને શ્રી જિનેશ્વરેએ અને શ્રી ગણધરેએ આ આહાર–પાણીની ઉણદરિકા “અલ્પાહાર” વગેરે પાંચ પ્રકારની કહી છે. (૪૦૨૬) તે આડ, બાર, સેળ, વીશ અને એકવીશ કવળની અનુક્રમે ૧-અલ્પાહાર, ૨-અપદ્ધ, ૩-દ્વિભાગ, ૪-પ્રાપ્તા અને પ-કિંચિદુણ જાણવી. (૪૦ર૭) અથવા પિતાના (પ્રમાણે તિ) આહારમાં એક કવળ (બે કવળ) વગેરે રછા કરતાં યાવત્ છેલ્લે એક કવળ, અડધા કવળ કે એક દાણે લે, તે પણ સર્વ (દ્રવ્ય) ઉદરિકા જાણવી. (૪૦૨૮) શ્રી જિનવાણીની ચિંતન દ્વારા દરરોજ જે ક્રોધાદિને ત્યાગ કરે, તેને શ્રી વીતરાગદેએ ભાવ ઉરિકા કહી છે. (૪૦૨૯)
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |