________________
: ૨૪
સુકૃતાનુદના દ્વારા જ સિદ્ધ થાય છે; કેમ કે-પાપની ગાઁ વિના પાપને નાશ કે સુકૃતાનુમેદના વિના મંગલનું આગમન સભવતુ નથી. જેમ શરણાગતિ વગેરેથી મહામ`ત્ર દ્વારા પણ સર્વ પાપાને ખીજાધાન થાય છે; માટે મહામ ત્રમાં અન્તગત છે, તે નક્કી થાય છે.
પાપપ્રતિઘાત અને ગુગુખીજાધાન થાય છે, તેમ પ્રતિઘાત અને સર્વ મંગલરૂપ જ્ઞાનાદિ ગુણેાનુ શરણાગતિ, દુષ્કૃત ગાઁ અને સુકૃતાનુમેાદના
સામાયિકસૂત્રમાં શરણાગતિ વગેરેને આ રીતે અંતર્ભાવ થાય છે
આકાશ સર્વ પદાર્થાના તેમ સામાયિકસ ગુણ્ણાના આધાર છે. સામાયિક વિના સમ્યગ્દર્શન વગેરે કેાઈ ગુણ પ્રગટતા કે રહી શકતા નથી. સર્વ પ્રકારની મેાક્ષસાધના સામાયિકમાં છે, તેથી સર્વ દુઃખાના નાશ માટે અને મેાક્ષના અનન્ય ઉપાયરૂપે શ્રી અરિહંતદેવા સામાયિકધમ ને ઉપદેશે છે અને પેાતે પણ એનુ જ પાલન કરે છે.
વખતે જે સૂત્રને ઉચ્ચાર છે. તેનુ' અતિશાયી અ સમજવા જેવું છે, તે પણુ
ખૂદ શ્રી અરિહ ંત પરમાત્મા સામાયિકના સ્વીકાર કરે છે, તે જ પ્રતિજ્ઞાસૂત્ર આજે પણ ઉચ્ચારવામાં આવે ગાંભીયતે। શ્રી આવશ્યકનિયુક્તિ આદિ આગમૈાથી તેમાં શરણાગતિ વગેરે જે રીતે અતભૂત છે, તે રીતે વિચાર કરીએ.
(૧) “ રેમિ મતે ! સામાઢ્ય
6
(અહી· · સામાયિક' શબ્દથી પાંચ સમિતિનું પણ ગ્રહણ થાય છે. ) (૨) સન્ત્ર' સાવન' નેળ વધવું”
સ
(અહી* ત્રણ ગુપ્તિનુ પણ ગ્રહણ થયું છે.)
‘હે ભગવન્ હું સામાયિક કરું છું.'
પાપવ્યાપારેશને ત્યાગ કરુ છુ.’
“ મતે ! ' શબ્દ દેવ-ગુરુની શરણાગતિને સૂચવે છે, કેઇ આજ્ઞા પ્રમાણે તેએાની સાક્ષીએ કરવાની નિષ્ઠા બતાવે છે.
પણ કાય તેએની
પરમાત્માની આજ્ઞા પાપવ્યાપારને ત્યાગ અને સુકૃત વ્યાપારના સેવનરૂપ છે. ૮ સામચિ ” સસુકૃત-સદનુષ્ઠાનસેવન રૂપ છે અને તે સુકૃત અનુમે દનાનું ફળ પણ છે.
૮ ‘સવ્વ સાવન ’સર્વ સાવદ્ય-પાપનું પચ્ચક્ખાણુ, એ દુષ્કૃત ગાઁનું ફળ છે. ભૂતકાળમાં થયેલા દુષ્કૃતાનું પ્રતિક્રમણ–નિંદા-ગર્હ કરવાપૂર્વક વર્તમાનમાં તેના ત્યાગ કરવામાં આવે છે.
આ રીતે એક સામાયિકમાં પણ શરણાગતિ વગેરે ત્રણેયના અંતર્ભાવ છે, તેમ