________________
4
શ્રી અરિહ'તાદિ ચારેય તત્ત્વમાં તત્ત્વત્રયી ( દેવ-ગુરુ-ધમ' ) છે, જ્ઞાનાદિ રત્નત્રયી છે તથા પંચપરમેષ્ઠિ અને નવપદેશને પણ સમાવેશ છે, તેથી તેમાં સમગ્ર જિનશાસન રહેલુ છે, એમ પણ કહી શકાય.
શ્રી ચેાગશતકવૃત્તિમાં કહ્યુ` છે કે- આ ચારેયને એવા વિશિષ્ટ સ્વભાવ છે, કે જે કાઈ તેના શરણે રહી સ્મરણ-ધ્યાનાદિ કરે, તેનાં કિલષ્ટ કર્મના અને સકળ વિઘ્નાનેા નાશ થાય છે, તેમજ ચિત્ત નિર્ભય બનતાં પરમ અનુભવે છે.
સુખ અને શાન્તિ
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રમાં ‘નમા' પદથી પાંચેય પરમેષ્ઠિનું શરણુ સ્વીકારાય છે અને ચૂલિકામાં તેનુ' પ્રયેાજન જણાવ્યું છે.
પ્રસ્તુત ગ્રન્થમાં આ ચારેય તત્ત્વાનું માહાત્મ્ય વર્ણવી તેના શરણને સ્વીકારવાનું સૂચન છે. અને એ બધું વન ‘ચઉસરણુ–પ ચસૂત્ર' આદિ શાસ્ત્રના આધારે હેાવાથી અત્યન્ત માનનીય, મનનીય અને ભાવવાહી છે. વારવાર એના વાંચન–શ્રવણથી ચિત્તને વાસિત કરવાયેાગ્ય છે.
દુષ્કૃત ગાઁ-ચાર શરણને પામેલે આત્મા પેાતાના પાપાચરણેાની નિંદા અને ગર્યાં કરે છે, પશ્ચાત્તાપથી પાપનુ` મૂળ ઉખડી જાય છે. જો સ્વદુષ્કૃતની નિંદા-ગાઁ ન થાય, તેા તેની પર પરા ચાલે છે, માટે પાપના પરિહાર માટે દુષ્કૃત ગાઁ ઉત્તમ
ઉપાય છે.
વળી સ` પાપેાનું મૂળ મિથ્યાત્વ-અજ્ઞાન છે. પાપને પાપ ન માનવું એ મિથ્યાત્વ અને પાપ માનીને તેની ગાઁ કરવી તે સમ્યક્ત્વ છે.
ખારમા દ્વારમાં સવ દુષ્કૃતાનુ સ્પષ્ટ વિસ્તૃત વર્ણન કરી તેની ગાઁનું અને મિથ્યાત્વની વિશેષતયા ગાઁતુ સૂચવ્યું છે.
kr
૮ સુદેવમાં કુદેવની કે કુદેવમાં સુદેવની બુદ્ધિ કરી હાય, એ રીતે સદ્ગુરુમાં *ગુરુની કે કુશુમાં સુગુરુની, સુધર્મમાં અધમની કે અધર્મીમાં સુધર્મની, તત્ત્વમાં અતત્ત્વની કે અતત્ત્વમાં તત્ત્વની બુદ્ધિ કરી હેાય, તથા યથાસ્થાન મૈત્રી આદિ ભાવેાને ન કર્યાં હાય, ચારિત્રધમ પ્રત્યે અનુરાગ ન કર્યાં, દેવ-ગુરુની સેવા ન કરી. હિલનાઅવગણના કરી, જિનવચનામૃતનું પાન ન કર્યુ, શ્રદ્ધા ન કરી અને શક્તિ છતાં પાલન ન કર્યુ, વગેરે સદાષા આ ભવે કે પરભવે, જાણતાં કે અજાણતાં સેવ્યાં, સેવરાવ્યાં કે અનુમેાઘાં હાય, તે સની નિ ંદા-ગાઁ વગેરેનું વિસ્તૃત વર્ણન કર્યુ છે. ”
સુકૃત અનુમાદના-શ્રી અરિહંતાદ્વિ ચાર તત્ત્વાની શરણાગતિનું બીજું ફળ સુકૃતની અનુમેદના–પ્રશંસા વગેરે ભાવે પ્રગટે છે. તેમાં શ્રી અરિહ તાકિ પરમ