Samaysara Darshan

SR No.: 006042
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 248
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 18 MB

Page 41

આ સમયસાર દર્શન
* ભાવાર્થ ઉપર પ્રવચનઃ
આચાર્યદવ ચાર પ્રકારે ઉત્પન્ન થયેલ પોતાના જ્ઞાનના નિજ વૈભવથી એકત્વ - વિભક્ત શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ દેખાડે છે. (૧) અમે આગમનું સેવન કર્યું છે. ભગવાન સર્વજ્ઞદેવથી પરંપરા ચાલી આવેલી જે
જિનવાણી તેની સેવા કરવાથી અમને જ્ઞાન વૈભવ પ્રગટ થયો છે. બીજી રીતે કહીએ તો અમને સમ્યગ્દર્શનાદિ પામવામાં પરંપરા સર્વશદેવની વાણીનું નિમિત્ત છે. અજ્ઞાનીના વાણીના નિમિત્તથી સમ્યગ્દર્શન થાય એમ કદીય બનતું નથી. અન્ય સંપ્રદાયના આગમ એ વીતરાગની વાણી નથી. આવી વાતથી કોઈને દુઃખ થાય પણ સત્ય વસ્તુ આ છે. સર્વજ્ઞથી પરંપરા સનાતન સત્ય દિગંબર પંથ ચાલ્યો આવે છે તે જ સત્ય છે. સમ્યગ્દર્શનમાં નિર્ગથ દિગંબર ગુરુની જ વાણી નિમિત્ત બને છે. કોઈ પ્રત્યે વેરવિરોધની
આ વાત નથી પરંતુ જે દ્રષ્ટિ વિપરીત હોય તેનું જ્ઞાન યથાર્થ કરવું જોઈએ. (૨) હવે કહીએ છીએ અમે યુક્તિનું અવલંબન લીધું છે. તેથી વીતરાગ દેવ શું કહે છે અને
વિરોધી અન્યવાદીઓ શું કહે છે તેના યુક્તિના અવલંબનથી નિર્ધાર કર્યો છે. સત્ય શું
છે તેનો યુક્તિ દ્વારા અમે સાચો નિર્ણય કર્યો છે. (૩) પરંપરા ગુરુનો ઉપદેશ અમને મળ્યો છે. સર્વજ્ઞદેવ પરમગુરુ અને ગણધરાદિક અપરગુરુ
તેમના પ્રસાદરૂપ ઉપદેશના નિમિત્તે અમારો આત્મવૈભવ અમને પ્રગટ થયો છે. (૪) અમને અતિન્દ્રિય આનંદની છાપવાળું પ્રચુર સ્વસંવેદન થવાથી, જ્ઞાયક જે ધ્રુવસ્વરૂપ
તેના પ્રત્યક્ષ અનુભવ દ્વારા જ્ઞાન વૈભવ પ્રગટ થયો છે.
એમ ચાર પ્રકારે ઉત્પન્ન થયેલ પોતાના જ્ઞાનના વૈભવથી હું એકત્ત્વ - વિભક્ત શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ દેખાડું છું તેને તે શ્રોતાઓ ! પોતાના સ્વસંવેદન પ્રત્યક્ષથી પ્રમાણ કરજો.
ક્યાંય કોઈ પ્રકરણમાં ભૂલું તો દોષ ગ્રહણ ન કરશો. અહીં અનુભવની પ્રધાનતા છે તેના વડે શુદ્ધ સ્વરૂપનો નિશ્ચય કરો એમ આશય છે.
આવા અનુભવથી વસ્તુનો નિશ્ચય કરવાની પ્રધાનતા છે. શાસ્ત્રના બર્ટિલક્ષી જ્ઞાનનું અહીં કામ નથી.
ધર્મનો પંથ – અનુભવનો પંથ જગતથી કાંઈ જુદો છે. સારાંશ (૧) અંદર આત્મા સત્ ચિદાનંદ પ્રભુ સિદ્ધ સમાન બિરાજે છે.
“ચેતનરૂપ અનૂપ અમૂરત સિદ્ધ સમાન સદા પદ મેરી, મોહ મહાતમ આતમ અંગ, કિયો પર સંગ મહાતમ ઘેરો.”
(૨૪)
-
--