Page Text
________________
સમયસાર દર્શન આત્મા ચેતન્યરૂપ આનંદધન છે. આત્મા શરીર, મન, વાણીથી તો ભિન્ન છે, પણ પર્યાયમાં દયા, દાન, ભક્તિ આદિના વિકલ્પ ઊઠે છે એનાથી પણ ભિન્ન છે અને પોતાના સ્વભાવથી અભિન્ન છે. એવા આત્મામાં અંતર્નિમગ્ન થતાં જે અનુભવ
પ્રગટ થાય છે તે સમ્યગ્દર્શનાદિ ધર્મ છે. તે જ મોક્ષ માર્ગ છે. (૨) અરે ! અનંતકાળથી ચોરાસીના અવતાર કરતાં કરતાં નવમી રૈવેયકના ભવ પણ
અનંત કર્યા. અનંતવાર નગ્ન દિગંબર મુનિ થયો. બાર બાર મહિનાના ઉપવાસ આદિ ક્રિયાકાંડ કરીને નવમી નૈવેયક ગયો. પરંતુ અંતર અનુભવપૂર્વક વસ્તુતત્વને પ્રમાણ કર્યું નહીં. રાગની ક્રિયાથી મારી ચીજ ભિન્ન છે એવું ભાન કર્યું નહીં. તેથી આનંદનો
સ્વાદ આવ્યો નહીં. ભવચક્ર ઊભું જ રહ્યું. (૩) શુદ્ધ ઉપયોગરૂપ ધર્મ શું છે? . (૧) ત્રિકાળી જ્ઞાયકસ્વરૂપ જે ધ્રુવ તેના અવલંબનથી શુદ્ધોપયોગરૂપ ધર્મ પર્યાયમાં
પ્રગટ થાય છે. (૨) પૂર્ણ શુદ્ધતા ભલે હજી ન હો, પણ જ્યાં પૂર્ણાનંદ શુદ્ધને ધ્યેય બનાવી પર્યાય
પ્રગટી ત્યાં શુદ્ધોપયોગરૂપ ધર્મ હોય છે. (૩) શુદ્ધ ઉપયોગ જે ત્રિકાળ છે – તેને સાધન કરતાં પર્યાયમાં શુદ્ધ ઉપયોગરૂપ ધર્મ
પ્રગટ થાય છે. શુદ્ધનું આલંબન, શુદ્ધનું ધ્યેય અને શુદ્ધનું સાધકપણું હોવાથી . શુદ્ધપયોગરૂપ વીતરાગી પર્યાય પ્રગટ થાય છે. સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ વીતરાગી પર્યાય છે. એ જ ધર્મ છે.
અનુભવ ચિંતામનિ રતન, અનુભવ છે રસકૂપ, - અનુભવ મારગ મોખ કો, અનુભવ મોખસ્વરૂપ.
અંતરમાં જ “શુદ્ધ, બુદ્ધ, ચૈતન્ય ધન, સ્વયંજ્યોતિ સુખધામ” એવો આત્મા બિરાજે છે તેનો સ્વાનુભવ પ્રત્યક્ષથી નિશ્ચય કરજે, તેથી તેને સુખ થશે, મોક્ષ થશે. ધર્મ તો આત્મ-અનુભવની ચીજ છે.
વસ્તુ વિચારત ધ્યાવતે, મન પામે વિશ્રામ;
રસસ્વાદ સુખ ઉપજે, અનુભવ તાકો નામ. વસ્તુ આત્મા જે અતિન્દ્રિય આનંદનો નાથ છે તેનો વિચાર કરી ધ્યાવતાં મન શાંત થઈ જાય ત્યારે અતિન્દ્રિય આનંદના રસનો સ્વાદ આવે તેને આત્મ-અનુભવ કહે છે, તે સમ્યગ્દર્શન છે – ધર્મ છે.
છે ! ૨૫)
| SR No. | 006042 |
| Book Title | Samaysara Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 248 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |