Page Text
________________
સમયસાર દર્શન
સમયસાર ગાથા - ૫
S
હવે ભિન્ન આત્માનું એકત્ત્વ દર્શાવે છે, નિજ વૈભવથી.
तं एयतविहत्तं दाहं अप्पणो सविहवेण । जदि दाएज्ज पमाणं चुक्केज्ज छलं ण धेत्तव्वं ॥५॥ દર્શાવું એક વિભક્ત એ, આત્મા તણા નિજ વિભવથી દર્શાવું તો કરજો પ્રમાણ, ન દોષ ગ્રહ સ્ખલના યદિ ॥૫॥
:
ગાથાર્થ ઃ તે એકત્ત્વ વિભક્ત આત્માને હું આત્માના નિજ વૈભવ વડે દેખાડું છું; જો હું દેખાડું તો પ્રમાણ કરવું અને જો કોઈ ઠેકાણે ચૂકી જાઉં તો છળ ન ગ્રšણ કરવું.
-
ભાવાર્થ : આચાર્ય આગમનું સેવન, યુક્તિનું અવલંબન, પરાપર ગુરુનો ઉપદેશ અને સ્વસંવદેન – એ ચારે પ્રકારે ઉત્પન્ન થયેલ પોતાના જ્ઞાનના વૈભવથી એકત્ત્વ – વિભક્ત શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ દેખાડે છે. તેને સાંભળનાર હે શ્રોતાઓ ! પોતાના સ્વસંવેદન – પ્રત્યક્ષથી પ્રમાણ કરો; ક્યાંય કોઈ પ્રકરણમાં ભૂલું તો એટલો દોષ ગ્રહણ ન કરવો એમ કહ્યું એમ કહેવાનો છે. અહીં પોતાનો અનુભવ પ્રધાન છે; તેનાથી શુદ્ધ સ્વરૂપનો નિશ્ચય કરો આશય છે.
-
ટીકા : આચાર્ય કહે છે કે જે કાંઈ મારા આત્માનો નિજ વૈભવ છે તે સર્વથી હું આ
-
એકત્ત્વ – વિભક્ત આત્માને દર્શાવીશ, એવો મેં વ્યવસાય (ઉધમ, નિર્ણય) કર્યો છે. કેવો છે મારા આત્માનો નિજ વૈભવ ?
(૧) આ લોકમાં પ્રગટ સમસ્ત વસ્તુઓનો પ્રકાશ કરનાર અને ‘ ચાત્’ પદની મુદ્રાવાળો જે શબ્દબ્રહ્મ અદ્વૈતના પરમાગમ – તેની ઉપાસનાથી જેનો જન્મ છે.
–
(૨) સમસ્ત જે વિપક્ષ - અન્યવાદીઓથી ગ્રહણ કરવામાં આવેલા સર્વથા એકાંતરૂપ નયપક્ષ – તેમના નિરાકરણમાં સમર્થ જે અતિનિસ્તુષ નિર્બાધ યુક્તિ તેના અવલંબનથી જેનો જન્મ છે.
(૩) નિર્મળવિજ્ઞાનધન જે આત્મા તેમાં અંતર્નિમગ્ન પરમગુરુ - સર્વજ્ઞદેવ અને અપરગુરુ - ગણધરાદિકથી માંડીને અમારા ગુરુ પર્યંત તેમનાથી પ્રસાદરૂપે અપાયેલ જે શુદ્ધાત્મતત્ત્વનો અનુગ્રહપૂર્વક ઉપદેશ, તેનાથી જેનો જન્મ છે.
(૪) નિરંતર ઝરતો - આસ્વાદમાં આવતો, સુંદર જે આનંદ તેની છાપવાળું જે પ્રચુર
૨૨
| SR No. | 006042 |
| Book Title | Samaysara Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 248 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |