Page Text
________________
સમયસાર દર્શન
(૧૩) એ પ્રમાણે જ ‘શુદ્ધનયથી’ જાણવું તે સમ્યક્ત્ત્વ છે એમ સૂત્રકાર ગાથામાં કહે છે. (૧૪) એ શુદ્ઘનય-જે નય આત્માને બંધરહિત ને પરના સ્પર્શરહિત, અન્યપણા રહિત, ચળ-અચળતા રહિત, વિશેષ રહિત, અન્યના સંયોગ રહિત એવા પાંચભાવરૂપ દેખે છે તેને હે શિષ્ય, તું શુદ્ધનય જાણ.
(૧૫) આ શુદ્ઘનયના વિષયરૂપ આત્માની અનુભૂતિ તે જ સમ્યજ્ઞાન છે. પહેલાં સમ્યગ્દર્શનને પ્રધાન કરી કહ્યું હતું, હવે જ્ઞાનને મુખ્ય કરી કહે છે.
સમયસારની આત્મખ્યાતિ ટીકાનું મંગલાચરણ આ પ્રમાણે છે.
કળશ-૧
नम: समयसाराय स्वानुभूत्या चकासते । चितस्वभावाय भावाय सर्वभावान्तरच्छिदे ॥१॥ निज अनुभूति से प्रगट, चित स्वभाव चिद्रूप | સતજ્ઞેય-જ્ઞાયળ નમાઁ, સમયસાર સદૂપ ||૧||
સ્વાનુભૂતિથી પ્રકાશિત, ચૈતન્યસ્વભાવી, સર્વપદાર્થોને જાણવાવાળો સત્તાસ્વરૂપ સમયસારને નમસ્કાર હો !
‘સમય’ અર્થાત જીવ નામનો પદાર્થ-તેમાં સાર, જે દ્રવ્યકર્મ-ભાવકર્મ-નોકર્મ રહિત શુદ્ધ આત્મા તેને મારા નમસ્કાર હો !
આ શુદ્ધાત્માને જાણવો, ઓળખવો, અનુભવવો એમાં જ જામી જવું-રમી જવું એમાં જ ઉપયોગ ઢળવો-એ નમવું એ જ વાસ્તવિક નમસ્કાર છે.
અહીં શુદ્ધાત્મા, પવિત્ર આત્મા, ત્રિકાળી ધ્રુવ-ચૈતન્યમૂર્તિ અનુભવગમ્ય એવા આત્માને નમસ્કાર કર્યા છે. સમય એટલે જીવ અને સાર એટલે ઉપાદેય. ત્રિકાળી શુદ્ધાત્મા ઉપાદેય છે. પર્યાયમાં ધ્રુવઆત્મા એક જ ઉપાદેય છે. પોતાની જે શુદ્ધ જીવ વસ્તુ કે જે પ્રગટ છે તેને સારપણું ઘટે છે. વસ્તુતઃ નમવા યોગ્ય, જ્ઞાનનો શેય બનવાને યોગ્ય, ધ્યાનનો ધ્યેય બનવાને યોગ્ય તો એકમાત્ર દષ્ટિનો વિષય ત્રિકાળી ધ્રુવ નિજ ભગવાન આત્મા જ છે; કારણ કે એના આશ્રયથી મુક્તિમાર્ગ પ્રગટ થાય છે-એની આરાધનાથી જ આપણું કલ્યાણ થવાનું છે-હિત થવાનું છે. વાસ્તવિકપણે ઈષ્ટદેવનું સામાન્ય સ્વરૂપ સર્વકર્મરહિત સર્વજ્ઞ, વીતરાગ શુદ્ધ આત્મા જ છે. તેથી સમયસારને નમસ્કાર કરવાથી સર્વજ્ઞને નમસ્કાર આવી જ ગયા. સાચા દેવ-ગુરૂ-શાસ્ત્રને નમસ્કાર આવી જ ગયા. સમયસારરૂપ નિજ ભગવાન
૪
| SR No. | 006042 |
| Book Title | Samaysara Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 248 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |