________________
૮) કર્મનો મારામાં પ્રવેશ નથી.
હું ચેતનસ્વરૂપ છું જ્યારે જ્ઞાનાવરણિય આદિ દ્રવ્યકર્મ તો જડ પુદ્ગલ પરમાણુ છે, અન્ય દ્રવ્ય છે. એકક્ષેત્રે અવગાહન હોવા છતાં દ્રવ્યકર્મ પોતાની સીમામાં-પોતાના સ્વભાવમાં રહે છે. દ્રવ્યકર્મોનો ઉદય નિમિત્ત માત્ર છે. એ મારા પરિણામનો કર્તા નથી. મને વિકાર કરાવી શકે એવી કોઈ શકિત દ્રવ્યકર્મોમાં નથી. વિકાર જે થાય છે તે પણ સ્વતંત્ર, સહજ, ક્રમનિશ્વિત, પોતાની ઉપાદાનની યોગ્યતાથી થાય છે. તેમાં કર્મો અકિંચિત્કર છે. આમ દ્રવ્યકર્મોનો મારા સ્વરૂપમાં પ્રવેશ નથી. ૯) મારું અસ્તિત્વ અનાદિ અનંત છે.
સમસ્ત છ દ્રવ્યમય વિશ્વ અનાદિ અનંત છે. પ્રત્યેક દ્રવ્યનું દ્રવ્ય-ગુણપયાર્યાત્મક સ્વરૂપ પણ અનાદિઅનંત છે. કોઈ નવું દ્રવ્ય ઉત્પન્ન થતું નથી કે કોઈ દ્રવ્યનો નાશ થતો નથી. આવી વિશ્વ-સત્તામાં હું એક જીવદ્રવ્ય સ્વરૂપ સત્તાથી (નિજસત્તાથી) અનાદિ અનંત છું. મારી એક સમયની પર્યાયમાં ઉત્પાદ-વ્યય હો તો હો, પણ હું દ્રવ્ય તરીકે અનાદિ-અનંત, ગુણ સ્વભાવે અનાદિ અનંત અને પર્યાય-સ્વભાવે પણ અનાદિ અનંત છું. શરીર નો વિયોગ કે નાશ હો તો હો, પણ હું જીવ તો સ્વભાવથી જ અજર, અમર, અવિનાશી છું. મારા સ્વરૂપમાં રહેલ અસ્તિત્વ, જીવત્વ, ચિત્તિ આદિ શકિતઓને કારણે મારો કયારે પણ લોપ થાય એવું વસ્તુસ્વરૂપ જ નથી. હું મારું અનાદિ અનંત અસ્તિત્વ ટકાવીને જ રહેલો છું. આવા અસ્તિત્વનું ગ્રહણ જ સમ્યકદર્શન છે. ૧૦) હું શુધ્ધ સ્વરૂપ જ છું.
હું એક જીવદ્રવ્ય, બાકી સર્વ જીવોથી, સમગ્ર પુદ્ગલ પરમાણુઓથી અને ધર્માદિ દ્રવ્યોથી અત્યંત ભિન્ન છું. અનાદિકાળથી થઈ રહેલા સંસાર પરિભ્રમણમાં અનંત દેહ ધારણ કર્યા અને અનંત પ્રકારના અન્ય સંયોગ પ્રાપ્ત થયા છતાં હું ક્યારે પણ કોઈ પણ શરીર કે સંયોગ સાથે ભળ્યો નથી, એકમેક થયો નથી. તેવી જ રીતે મારી અવસ્થામાં અનંત પ્રકારના ભાવો થયા છતાં સ્વભાવથી હું એ ભાવોથી નિર્લેપ જ રહયો છું.
ભાવના ભવનાશીની