________________
જીજી કરીને શ્રી મહાવીર દર્શન કરી શકી
(૩૧) હે જીવ! મારા જ્ઞાનનું કાર્ય માત્ર જાણવું' તે જ છે. રાગ-દ્વેષ કરવાનું તો તારું સ્વરૂપ નથી. સર્વને જાણવારૂપે પરિણમે એવું તારું સ્વરૂપ નથી.સર્વને જાણવારૂપે પરિણમે એવું તારા જ્ઞાનનું પૂર્ણ સામર્થ્ય છે. આવી તારી જ્ઞાનશક્તિને ઓળખ તો સમ્યક શ્રધ્ધા-જ્ઞાન થઈને અપૂર્વ આનંદનો અનુભવ થાય.
(૩૨) મારા આત્મામાં સર્વજ્ઞત્વ શક્તિ છે. એમ જેણે સ્વીકાર્યું તેણે પોતાના સ્વભાવમાં રાગ-દ્વેષનો અભાવ પણ સ્વીકાર્યો, કેમ કે જ્યાં સર્વજ્ઞતા હોય ત્યાં રાગ-દ્વેષ હોતા નથી અને જ્યાં રાગ-દ્વેષ હોય ત્યાં સર્વજ્ઞતા હોતી નથી. તેથી સર્વજ્ઞસ્વભાવને સ્વીકારનાર કદી રાગ-દ્વેષથી લાભ માની શકે નહિ, અને રાગ-દ્વેષથી લાભ માનનાર સર્વજ્ઞ સ્વભાવને સ્વીકારી શકે નહિ.
(૩૩) જ્ઞાની કહે છે કે “એક સૂકા તણખલાના બે ટૂકડા કરવાની શક્તિ પણ અમે ધરાવતા નથી” એનો આશય એમ છે કે અમે તો સાધક છીએ, એક પરમાણું માત્રને ફેરવવાનું કર્તુત્વ અમે માનતા નથી તણખલાનાં બે કટકા થાય તેને કરવાની અમારી કે કોઈ આત્માની તાકાત નથી પણ જાણવાની તાકાત છે. અને તે પણ એટલું જ જાણવાની તાકાત નથી પણ પરિપૂર્ણ જાણવાની તાકાત છે. . (૩૪) જે જીવ પોતાના જ્ઞાનની પૂર્ણ જાણવાની શક્તિને માને તથા તેનો જ આદર અને મહિમા કરે તે જીવ અધૂરી દશા કે રાગને પોતાનું સ્વરૂપ ન માને તથા તેનો આદર અને મહિમા ન કરે. એટલે તેને જ્ઞાનના ઉઘાડનો અહંકાર ક્યાંથી થાય? જ્યાં પૂર્ણ સ્વભાવનો આદર છે ત્યાં અલ્પ જ્ઞાનનો અહંકાર હોતો જ નથી.
(૩૫) જ્ઞાનસ્વભાવી આત્મા સંયોગ વિનાનો તેમજ પરમાં અટકવાના ભાવ વિનાનો છે. કોઈ બીજા વડે તેનું માન કે અપમાન નથી. આત્માનો જ્ઞાન સ્વભાવ પોતે જ પોતાથી જ પરિપૂર્ણ અને સુખથી ભરપૂર છે.
(૩૬) સર્વજ્ઞતા એટલે એકલું જ્ઞાન પુરેપુરું જ્ઞાન. એવા જ્ઞાનથી ભરેલા આત્માની પ્રતીતિ કરવી તે ધર્મનો મૂળ પાયો છે.
(૩૭) મારામાં જ સર્વજ્ઞપણે પરિણમવાની શક્તિ છે. તેનાથી જ મારું જ્ઞાન પરિણમે છે એમ જેણે ન માન્યું તેણે સંયોગથી લાભ માન્યો, એટલે તેને સંયોગમાં સુખબુધ્ધિ છે; કેમ કે જે જેનાથી લાભ માને તેને તેમાં સુખબુધ્ધિ હોય જ. ચૈતન્ય બિંબ સ્વતત્ત્વ સિવાય બીજાથી લાભ માનવો તે મિથ્થાબુધ્ધિ છે.
(૩૮) મારો આત્મા જે સર્વજ્ઞતા અને પરમ સુખથી ભરેલો છે. એવી જેને પ્રતીત નથી તે જીવ ભોગ હેતુ ધર્મને એટલે કે પુણ્યને જ શ્રધ્ધ છે; ચૈતન્યના નિર્વિષય સુખનો તેને અનુભવ નથી એટલે ઉંડાણમાં તેને ભોગનો જ હેતુ પડ્યો છે.