Page Text
________________
તેની
શ્રી મહાવીર દર્શન | દૃષ્ટિના જોરવાળો સત્સંગ જેને મળતો નથી. તે શાસ્ત્રોમાં રોકાઈ જશે. અજ્ઞાનને જ્ઞાન માની લેવાની ભયંકર ભૂલ તે કરશે. જ્ઞાનનું કાર્ય શું? માત્ર જાણવું... ના, શ્રદ્ધાનપૂર્વક જાણવું તે જ્ઞાનનું ખરું કાર્ય છે. વ્યવહારમાં પણ જે પુત્ર-પિતાની આજ્ઞા માને તેને પુત્ર કહેવામાં આવે છે. પર્યાય દ્રવ્ય દષ્ટિ કરે છે એનો અર્થ એમ છે કે દષ્ટિની પર્યાય તો હું ખંડ નહીં, પણ અખંડ દ્રવ્ય છું એમ પરિણમી જાય છે. સમ્યગ્દર્શનની પર્યાય એના સ્વકાળે આવશે. એ તરફ ન જો, તું પોતે જ મોક્ષ સ્વરૂપ છો. સ્વભાવ જો, સંયોગ નહીં. તું તો સદાય જયવંત પ્રત્યક્ષ અત ચૈતન્ય છો.
અંતિમ શ્વાસ સુધી આમ જીવ્યે પળે પળે જાગૃતતા - ભેદજ્ઞાન.
(૧૬) જ્ઞાનની પર્યાયમાં જ્યારે જ્ઞાનની પર્યાય જણાતી બંધ થઈ જાય છે ત્યારે આખો જ્ઞાયક જણાય છે. અભેદ પરિણમનની વાત છે. ચેતના સર્વસ્વ એવો હું જે આખો જ્ઞાયકદ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય સહિત હું જ-જ્ઞાયક છું, હું પર્યાય નથી. શુભથી હઠીને આમ શુદ્ધ થવાય છે.
સ્વ.-સંવેદન ત્યારે આવે છે કે જ્યારે પર્યાય દ્રવ્ય સાથે એકમેક તરૂપ થઈને અંદર અંતરમુખ પરિણમી જાય છે.
ભગવાન આત્મા એના નિર્ણયાત્મક જ્ઞાનમાં આવ્યો, એના ભાવમાં આત્મા જેવો છે તેવો ભાસ્યો અને તરૂપ પર્યાય પરિણમી જાય તે મય-પર્યાય પરિણમી એનું નામ અંતરમુખતા છે.
જ્ઞાનનું પરિણમન જ્ઞાયકમય થયું એ જ્ઞાન એકાંત સ્વપ્રકાશક જ છે. જ્ઞાનની વર્તમાન પર્યાયનું સામર્થ્ય સ્વને જાણવાનું છે.
જ્ઞાન જ્ઞાનમાંથી ઉઠે છે, તો ઉકેલ આવે છે, એ અંતરપરિણમન છે. એવું પરિણમન થતાં વેદન આવે છે. વેદન છે તો આનંદ છે. આ અભેદ પરિણમનની વાત છે. પર્યાય અપરિણામી થઈને પરિણમી રહી છે.
પર્યાય સર્વ તરફથી સમસ્ત પ્રકારે પોતાનો ત્રિકાળી ધ્રુવ ભગવાન આત્મા છે એમાં પોતાનું સર્વ અસ્તિત્વ સ્થાપિત કરીને પરિણમી જાય છે.
આહા! આવું ભાવભાસનપૂર્વકનું જે પરિણમન થઈ જાય છે ત્યારે ત્યાં આ પર્યાય છે અને આ દ્રવ્ય છે એવું ત્યાં રહેતું નથી. આનંદ આવી રહ્યો છે એવો ભેદ પણ અસ્ત પામી ગયો છે. બસ! પ્રત્યક્ષ આનંદનું વેદ વેદાઈ રહ્યું છે. મહિમા આવેતો રૂચિ અંતમુર્ણ થાય આમ પ્રતીતિપૂર્વક અંદરનું પરિણામ એ પુરુષાર્થ છે.
(૧૭) જ્ઞાનની વર્તમાન પર્યાયનું સામર્થ્ય સ્વને જાણવાનું છે. આ-બાલ-ગોપાલ સૌને સદાકાળ અખંડ પ્રતિભાસમય ત્રિકાળી સ્વ જણાય છે. પણ તેની દષ્ટિ પરમાં પડી હોવાથી ત્યાં એકત્ત્વ કરતો થકો ‘જાણનાર જણાય છે' તેમ નહીં માનતાં, રાગાદિ પર જણાય છે એમ
(૪૫)
| SR No. | 006039 |
| Book Title | Mahavir Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 202 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |