________________
જીજાજી શ્રી મહાવીર દર્શન
* ૨૦. અપાદાન પર્યાય પોતે જ પોતાથી સ્વયં થાય છે. છતાં તે પરથી થાય છે
એવી વિપરીત માન્યતા થાય છે. ૨૧. અધિકરણ પર્યાયનો આધાર પર્યાય છે અને દ્રવ્ય પોતાના આધારે સદાય
પર નિરપેક્ષપણે સદાય સ્થિત છે. છતાં પર પદાર્થના આધારની
મિથ્યા માન્યતા ઉત્પન્ન થયા કરે છે. એ સિવાયના અનંત ગુણોની વિશેષરૂપ અભિવ્યક પર્યાયો પણ ત્રિકાળ શુધ્ધ છે. (૮) પરમાગમ સાર (૧) એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યને અડે નહીં, સ્પર્શે નહી. (૨) દરેક દ્રવ્યનો પર્યાય કમબધ્ધ થાય છે. (૩) ઉત્પાદ, ઉત્પાદથી છે વ્યય કે ધ્રુવથી નથી. (૪) ઉત્પાદ, પોતાના ષકારકના પરિણમનથી થાય છે. (૫) પર્યાયના અને ધ્રુવના પ્રદેશ ભિન્ન છે. (૬) ભાવશક્તિને કારણે પર્યાય હોય જ છે, કરવો પડતો નથી. (૭) ભૂતાર્થના આશ્રયે સમ્યગ્દર્શન થાય છે. (૮) ચારે અનુયોગનું તાત્પર્ય વીતરાગતા” છે. (૯) સ્વદ્રવ્યમાં પણ દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયના ભેદ પાડવા તે અન્યવશપણું છે. (૧૦) ધ્રુવનું આલંબન પણ વેદન નહીં અને પર્યાયનું વેદન પણ આલંબન નહીં. (૧૧) સ્વદ્રવ્ય એટલે નિર્વિકલ્પ માત્ર વસ્તુ,
પદ્રવ્ય એટલે સવિકલ્પ ભેદ કલ્પના, સ્વક્ષેત્ર એટલે આધાર માત્ર વસ્તુનો પ્રદેશ, પરક્ષેત્ર એટલે પ્રદેશમાં ભેદ પાડવો તે, સ્વકાળ એટલે વસ્તુમાત્રની મૂળ અવસ્થા, પરકાળ એટલે એક સમયનો પર્યાય, સ્વભાવ એટલે વસ્તુની મૂળની સહજશક્તિ, પરભાવ એટલે ગુણભેદ (ગુણમાં ભેદ પાડવો તે).
Y૩૪)
