________________
જીજાજી શ્રી મહાવીર દર્શન કરી આવે છે અને શ્રોતાઓનો વિશાળ સમુદાય એ દિવ્ય ધ્વનિ સાંભળવા ઊમટી પડે છે. સર્વ પ્રાણીઓ પ્રત્યે જેવો સમભાવ મહાવીરની ધર્મસભામાં દેખાતો હતો તેવો સમભાવ બીજે દુર્લભ જ જોવા મળે છે. તેમના દ્વારા સ્થાપિત ચતુર્વિધ સંઘમાં મુનિસંઘ અને શ્રાવકસંઘની સાથે જ આર્થિકા સંઘ અને શ્રાવિકા સંઘનો પણ સમાવેશ થતો હતો. કેવળી ભગવંતને નિર્દોષ કહેવામાં આવે છે. તેમને નીચે પ્રમાણે અઢાર પ્રકારના દોષ હોતા નથી. (૧) સુધા, (૨) તૃષા, (૩) રોગ, (૪) ઘડપણ, (૫) જન્મ, (૬) મરણ, (૭) નિદ્રા, (૮)
સ્વેદ (પરસેવો), (૯) ભય, (૧૦) ચિંતા, (૧૧) ખેદ, (૧૨) શોક, (૧૩) ગર્વ, (૧૪) આશ્ચર્ય, (૧૫)અરતિ, (૧૬) મોહ, (૧૭) રાગ અને (૧૮) વેષ.
તે ઉપરાંત અરહંત પરમેષ્ઠી ચાર ધાતી કર્મો નષ્ટ કર્યા છે. જે અનંત જ્ઞાન અનંત દર્શનઅનંત વીર્ય અને અનંત સુખમય છે અને તે ઉપરાંત અરહંત પરમેષ્ઠિને આઠ પ્રાતિહાર્ય હોય છે. (૧) અશોક વૃક્ષ, (૨) રત્નજડિત સિંહાસન, (૩) મસ્તક પર ત્રણ છત્ર, (૪) પાછળ ભામંડળ, (૫) દિવ્ય ધ્વનિ, (૬) દેવો દ્વાર પુષ્ટ વૃષ્ટિ, (૭) ચોસઠ ચામર, (૮) દુન્દુભિ વાજિંત્રોનું વાગવું-ભગવાનનો જય જયકાર બોલાવાય તે ઉપરાંત અરિહંત પરમેષ્ઠિના ૩૪ અતિશય પણ જાણવા જરૂરી છે. (૧) ૧૦ જન્મના અતિશય, (૨) ૧૦ કેવલજ્ઞાનના અતિશય, (૩) ૧૪ દેવકૃત. (૧) જન્મના ૧૦ અતિશયઃ- (૧) અત્યંત સુંદર શરીર, (૨) અતિ સુંગધમય શરીર, (૩) પરસેવા રહિત, (૪) મળમૂત્ર રહિત શરીર, (૫) હિત-મિત પ્રિય વાણી, (૬) અતુલ્ય બલ, (૭) દૂધ જેવું સફેદ લોહી, (૮)શરીરમાં એક હજાર આઠ લક્ષણ, (૯) સમચતુષ્ઠ સંસ્થાન, (૧૦) વજવૃષભ નારાચસહનન. (૨) કેવલજ્ઞાનના ૧૦ અતિશયઃ- (૧) એકસો યોજનમાં સુભિક્ષતા, (૨) આકાશ ગમન, (૩) ચારે દિશામાં મુખ દેખાવું, (૪) અદયાનો અભાવ, (૫) ઉપસર્ગનું ન થવું, (૬) કવલ આહાર ન હોવો, (૭) સમસ્ત વિદ્યાઓનું સ્વામીત્વ, (૮) નખ-વાળનું ન વધવું, (૯) આંખની પલક ન ઝપડવી, (૧૦) શરીરનો પડછાડો ન પડવો. (૩) દેવકૃત ૧૪ અતિશયઃ- (૧) ભગવાનની અર્ધમાગથી ભાષા, (૨) સમસ્ત જીવોમાં પરસ્પર મિત્રતા, (૩) દિશાઓનું નિર્મળ હોવું, (૪) આકાશનું નિર્મળ હોવું, (૫) બધી ઋતુનાં ફળ-ફૂલોનું એક સમયમાં ફળવું, (૬)એક યોજન સુધીની પૃથ્વી દર્પણની જેમ સ્વચ્છ હોવી, (૭) ચાલતા સમયે ભગવાનના ચરણ-કમળના તળિયે સ્વર્ણ કમળો હોવા, (૮) આકાશમાં જય જય ધ્વનિ હોવી, (૯) મંદ સુગંધિત પવનનું ચાલવું, (૧૦) સુગંધમય પાણીની વર્ષા થવી, (૧૧) જમીન કાંટાથી રહિત હોવી, (૧૨) સમસ્ત જીવ આનંદમય હોવા, (૧૩) ભગવાન આગળ ધર્મચકનું ચાલવું, (૧૪) છત્ર-ચંમર, ધ્વજ-ઘટાંદિ આઠ મંગળ દ્રવ્યોનું સાથે હોવું.
૧૦