Mahavir Darshan

SR No.: 006039
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 202
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 25

જિક શ્રી મહાવીર દર્શન કરી
પાસે નિમિત્તની ગૌણતા સિદ્ધ થાય છે. પર્યાયની યોગ્યતા અને અપૂર્વ પુરૂષાર્થ એ બંને મોક્ષમાર્ગમાં મુખ્ય છે. જે બોધથી આત્માનુભૂતિ થઈ તેનો સાર આ પ્રમાણે છેઃ
દેહમાં બિરાજમાન, દેહથી, કર્મોથી, પર પદાર્થોથી ભિન્ન એક ચેતન તત્ત્વ છે. જો કે પ્રત્યેક સમયે આ ચેતન તત્ત્વમાં મોહ-રાગ-દ્વેષની વિકારી પર્યાયો પ્રતિક્ષણ થયા જ કરે છે છતાં પણ આ જ્ઞાન આનંદ સ્વભાવી ઘુવતત્વ એ બધાથી ભિન્ન પરમ પદાર્થ છે. જેના આશ્રયથી ધર્મ પ્રગટ થાય છે. એ પ્રગટ થયેલા ધર્મને સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર કહે છે. આ રત્નત્રય-સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાનચારિત્રની દશા અંતરમાં પ્રગટ થાય તેના માટે પરમ પદાર્થ જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવી ધ્રુવતત્ત્વની અનુભૂતિ અત્યંત આવશ્યક છે. આ અનુભૂતિને આત્માનુભૂતિ-સ્વાનુભૂતિ કહે છે. આ આત્માનુભૂતિ જેને પ્રગટ થઈ ગઈ ‘પર’થી ભિન્ન ચૈતન્ય ભગવાન આત્માનો જ્ઞાન જેને થઈ ગયો, એ જીવ શીઘ ભવ-ભ્રમણથી મુક્ત થઈ જાય છે. “પર” થી ભિન્ન ચૈતન્ય આત્માનું જ્ઞાન જ ભેદજ્ઞાન છે. આ ભેદજ્ઞાન અને આત્માનુભૂતિ કોઈપણ જીવ કરી શકે એમ છે.
એના માટે વર્તમાન પર્યાયની પામરતાનો વિચાર છોડી દેવાનો છે અને સ્વભાવના સામર્થ્યનો મહિમા આવવો અત્યંત જરૂરી છે. પર સંયોગોની તો વાત જ નથી એ તો ક્ષણભંગુર જ છે તેમાં ક્યાંય સુખ નથી. આ દ્રવ્ય સામાન્ય સ્વભાવ સિદ્ધની જેવો જ અનંતજ્ઞાનાદિ – અનંતસુખનો એવા અનંતગુણ-પર્યાયોનો પિંડ છે. આવા ધ્રુવ સ્વભાવના અવલંબનથી જ એ સ્વભાવ સામર્થ્ય પર્યાયમાં પ્રગટ થાય છે અને અત્યારે વર્તમાન જ્ઞાનની પર્યાયની એટલી તો યોગ્યતા છે જ જેનાથી તું પરથી ભિન્ન ચૈતન્ય તત્ત્વનો અનુભવ કરી શકે. અંતરમુખ અવલોકન-અંતરમુખ વળેલી નિર્મળ જ્ઞાનની પર્યાય આત્માનો અનુભવ અપૂર્વ પુરૂષાર્થ કરીને કરી શકે એમ છે. એક વખત બે ઘડી બધાનો પડોશી થઈ - રંગ, રાગ અને ભેદથી ભિન્ન શુદ્ધ-બુધ-ચૈતન્યધન આત્માના અનુભવનો જ ઉપદેશ પુરૂષાર્થપૂર્વક કરવામાં આવ્યો છે અને એ જો એક સમય માટે પણ એકાગ્રતા થઈ જાય તો અપૂર્વઆનંદ રસ સાથે આત્માનો અનુભવ થાય છે અને જીવને પ્રથમ ક્ષણ સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે. આવી અપૂર્વ શાંતિ જીવે કયારેય ભૂતકાળમાં અનુભવી નથી.
સિંહની પર્યાયમાં એવી પર્યાયગત યોગ્યતા પ્રમાણે આ મહાવીર આત્માને આત્માનો અનુભવ કરી સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કર્યું અને એના જીવનમાં ધર્મની શરૂઆત આ ભવથી શરૂ થઈ. હવે પછીના ભવ એ જ મહાવીરનો સાચો ઈતિહાસ છે. ભવના અંત આવવા માટેનો આ ભવ આ રીતે પૂર્ણ થયો.
(૨૩) આ પછી ફરી સૌધર્મ નામના પ્રથમ સ્વર્ગમાં સિંહકેતુ નામે દેવ થયા. છે હવે પછી એક દેવનો એક મનુષ્યનો એમ કમથી ભવ થાય છે. આ જીવની હવે દુર્ગતિ થાય એમ નથી. સમ્યગ્દર્શન પછી બધા ઉત્તમ ભવ જ અને ઉત્તમ પદ પ્રાપ્ત થાય છે.