Mahavir Darshan

SR No.: 006039
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 202
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 157

જિક શ્રી મહાવીર દર્શન કરી
(૨) ખરેખર તો એક પોતે જ છે ને બીજી વસ્તુ છે જ નહિ” “હું જ એક છું મારે હિસાબે બીજી વસ્તુ જ નથી” એવી જ રીતે સ્વભાવની અપેક્ષાએ રાગ પણ પોતાનો નથી. જ્ઞાનસ્વરૂપ એકલો જ હું છું એમ જોર આવવું તે સત્ય પુરુષાર્થ છે.
(૩) દરેક પર્યાય સ છે. સ્વતંત્ર છે, એને પરની અપેક્ષા નથી. રાગનો કર્તા તો આત્મા નહીં પણ રાગનું જ્ઞાન કહેવું એ પણ વ્યવહાર છે. જ્ઞાન પરિણામને આત્મા કરે એમ કહેવું એ પણ વ્યવહાર છે. ખરેખર તો તે સમયની જ્ઞાનપર્યાય પોતાના ષટ્ટારકથી સ્વતંત્ર થઈ છે એમ સમજવું જ્ઞાન - શ્રદ્ધામાં સ્વીકારવું એ જ પુરુષાર્થ છે.
(૪) જે ઈચ્છો પરમાર્થ તો કરો સત્ય પુરુષાર્થ, ભવસ્થિતિ આદિ નામ લઈ છેદો નહી આત્માર્થ'. ભગવાને દીઠું હશે તો થશે એમ કાળલબ્ધિ અને ભવસ્થિતિનું નામ લઈ તું સ્વભાવ સન્મુખતાના પુરુષાર્થને છેદીશ મા. ભગવાન આત્માના યર્થાથ શ્રદ્ધાનનો પુરુષાર્થ જાગૃત કર. અખંડ ચૈતન્યપ્રભુની અખંડ દષ્ટિ સાધીને અખંડપણે અંતર-રમણતાનો પુરુષાર્થ એ જ સત્ય પુરુષાર્થ છે.
(૫) જીવ પોતાના સ્વભાવ સન્મુખતાનો પુરુષાર્થ કરે ત્યારે પાંચ સમવાય સાથે જ હોય છે તે હવે કહે છે :
(૧) જ્ઞાન સ્વભાવની સન્મુખતામાં સ્વભાવ’ તો આવી જ ગયો.
(૨) ભવિતવ્યતાનો ભાવ આવી ગયો. જે થવા યોગ્ય હતું તે થયું જાણેલા પદાર્થનું શ્રદ્ધાન કરવું તે જ્ઞાનનું કાર્ય થયું.
(૩) તે સમયે પોતાની જે નિર્મળ વીતરાગી પર્યાય પ્રગટી તે જ કાળલબ્ધિ.
(૪) કર્મનું નિમિત્ત હટી ગયું એટલે કર્મના ઉપદમાદિ આવી ગયા. જ્ઞાની પુરુષોનો ઉપદેશ બોધ એ પણ નિમિત્ત તરીકે આવી ગયું.
(૫) સ્વભાવ સન્મુખ પુરુષાર્થમાં - આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ - જાણેલા પદાર્થનું શ્રદ્ધાન કરવું એ જ્ઞાનનું કાર્ય પોતાના - સ્વભાવને જાણવો - વર્તમાન જ્ઞાનની પર્યાય પોતાના સ્વરૂપને (સ્વત્તેયને) જાણે એ જ પુરુષાર્થ છે. મોક્ષમાર્ગના ઉપદેશબોધમાં પુરુષાર્થની જમુખ્યતા છે. આવીવીતરાગમાર્ગની સમજણ કરવી એ જ મહાપુરુષાર્થ છે.