Page Text
________________
જિલી
શ્રી મહાવીર દર્શન કરી જ ભવિષ્યની અવસ્થાથી જ્ઞાન જાણતું નથી પરંતુ વર્તમાન અવસ્થાથી જ જાણવાનું કામ કરે છે અને દ્રવ્ય-ગુણ તો વર્તમાનરૂપ જ છે એ રીતે દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયથી અખંડ વસ્તુ વર્તમાનરૂપ છે અને જો સામી લેય વસ્તુ આખી વર્તમાન ન હોય તો ઉપાદાન-નિમિત્ત (જ્ઞાન-શેય) નો મેળ જ થતો નથી.
(૪) અહીં ઉપાદાનમાં અકે સમયમાં અખંડ જ્ઞાન-સામર્થ્ય છે અને સામે નિમિત્તરૂપલોકાલોક પણ એક સમયમાં પૂરા છે. અહીં જ્ઞાન વર્તમાનરૂપ પુરું હોય અને સામે શેય વર્તમાનરૂપ પૂરાં ન હોય એમ બને જ નહિ.
(૫) વર્તમાન જ્ઞાન વર્તમાન શેયને અખંડ કરીને જાણે છે એટલે ખરેખર તો પોતે એક સમયમાં આખો વર્તમાન છે તેની કબુલાત છે. એક સમયમાં જ વસ્તુ પૂરી છે. એમ દરેક સમયે વસ્તુ પૂરી છે.
(૬) પરમાર્થથી ગુણ-પર્યાયો સહિત એક જ સમયમાં આખું દ્રવ્ય વર્તમાન છે. કાળનું લંબાણ કરીને ભૂત-ભવિષ્ય પર્યાયના ભેદને લક્ષમાં લેવા તે વ્યવહાર છે. સમયે સમયે થતી પર્યાય? અખંડ ગુણ-દ્રવ્યને એકેક સમયમાં વર્તમાનરૂપ ટકાવી રાખે છે. જેમ કોઈ વસ્તુની પર્યાયને જોતાં જ જ્ઞાનમાં અખંડને પ્રતીતમાં લઈને કરે છે કે આખી વસ્તુ દેખાય છે. એમ જેનું જ્ઞાન કહે છે તેને વર્તમાન આખું બનાવે છે. ભૂત-ભવિષ્ય બાકી રહી જતા નથી. આવો જ્ઞાન સ્વભાવ છે.
(૭) અહો ! સિધ્ધ દશામાં આત્મા પરિપૂર્ણ જ્ઞાન-આનંદ દશારૂપે પરિણમી ગયો. સિધ્ધ દશામાં પણ આત્માનું ઉત્પાદ-વ્યય-ધ્રોવ્યપણું હોય છે. ત્યાં પરિપૂર્ણ જ્ઞાન-દર્શન-સુખ-વીર્યાદિ અવસ્થાપણે દરેક સમયે ઉપાજે છે, જુની અવસ્થાનો વ્યય થાય છે અને આદિ-અનંત સિધ્ધદશામાં આત્મા ધ્રુવપણે ટકી રહે છે. સિધ્ધ ભગવાન રાગાદિવિકાર-રહિત અને શરીરાદિ સંયોગરહિત પૂર્ણ જ્ઞાન-સુખ વગેરે સ્વભાવરૂપે પરિણમે છે. એમ જે જીવે પોતાના જ્ઞાનમાં જાણ્યું તે જ્ઞાનમાં અનંત સામર્થ્ય છે. એક સમયમાં સિધ્ધ ભગવાન પૂર્ણ છે.” એમ જે જ્ઞાન નક્કી કહે છે તે જ્ઞાન એમ પ્રતીત કહે છે કે, હું પણ એક સમયમાં સિધ્ધ સમાન પૂર્ણ સ્વરૂપી છું'.
(૮) પુણ્ય-પાપથી રહિત અને જ્ઞાનાદિ અનંતગુણોનો પિંડરૂપ એકલો આત્મ સ્વભાવ, તેની એક શુદ્ધ પર્યાયના પરિપૂર્ણ સામર્થને જેણે પ્રતીતમાં લીધું, તેણે વર્તમાન પર્યાયમાં ભગવાન તરફના વિકલ્પના રાગ હોવા છતાં પોતાના જ્ઞાનને તેનાથી અધિક રાખીને (જ્ઞાનને રાગથી જુદું પાડીને) પોતાની પર્યાયના અનંત સામર્થ્યનું જ્ઞાન કર્યું * (૯) સિધ્ધ ભગવાનની એક સમયની પર્યાયનું સામર્થ્યનું પોતાની અસંખ્ય સમયના ઉપયોગવાળી પર્યાયમાં સ્વીકારનારૂં જીવનું જ્ઞાન અને તે જ્ઞાનના સામર્થની એક સમયમાં પ્રતીત
G૧૦૮ -
| SR No. | 006039 |
| Book Title | Mahavir Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 202 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |