Mahavir Darshan

SR No.: 006039
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 202
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 112

શ્રી મહાવીર દર્શન
ઉપયોગના ઉપયુક્ત રહેવાની અપેક્ષાએ જ્ઞાનનું ધારાવાહીપણું કહેવામાં આવે છે, અર્થાત્ જ્યાં સુધી ઉપયોગ એક શેયમાં શેયયુક્ત રહે છે ત્યાં સુધી ધારાવાહી જ્ઞાન કહેવાય છે, આની સ્થિતિ (છદ્મસ્થને) અંતમુહૂર્ત જ છે, પછી તે ખંડિત થાય છે. શ્રેણી ચડનાર જીવને મુખ્યત્વે આ લાગુ પડે છે કારણ કે તેનો ઉપયોગ શુધ્ધ આત્મામાં જ ઉપયુક્ત છે.
સારરૂપઃ
(૧) શુધ્ધ આત્માને એટલે પોતાની ત્રિકાળી શુધ્ધ અખંડ એકરૂપ જે વસ્તુ તેને જાણતો એટલે કે પર્યાયમાં રાગથી ભિન્ન શુધ્ધ આત્માને જાણે છે. અનુભવે છે તે શુધ્ધ આત્માને જ પામે છે. અર્થાત્ તેને શુધ્ધ આત્માની ઉપલબ્ધિ વડે સંવર જ થાય છે.
(૨) રાગ તે હું અને રાગ મારું કર્તવ્ય એમ જે જાણે છે તે અશુધ્ધ આત્મામાં એકત્ત્વ કરીને પોતાપણે પરિણમતો તે અશુધ્ધ આત્માને જ પામે છે અર્થાત્ રાગને જ પામે છે તેને શુધ્ધ આત્માનો અનુભવ થતો નથી.
(૩) જ્ઞાનની ધારાવાહી એકાગ્રતાની પ્રગટતા અને રાગમય ભાવનો નિરોધ થવો એનું નામ સંવર છે.
(૪) જ્યાં અચ્છિન્નધારાએ જ્ઞાનસ્વરૂપ ભગવાન આત્માના અનુભવની પ્રગટતા થઈ ત્યાં રાગ-દ્વેષ-મોહની સંતતિ અટકી જાય છે, આનું નામ સંવર છે, ધર્મ છે. સંવર થતાં શુધ્ધ આત્માનો ભેટો થાય છે, ભગવાન નિર્મળાનંદના આનંદનો અનુભવ થાય છે.
(૫) જે કોઈ રાગથી ભિન્ન પડીને આત્માને જ્ઞાનમય અનુભવે છે તેને શુધ્ધ આત્મા પ્રાપ્ત થાય છે અને જે કોઈ અજ્ઞાનવડે રાગને પોતાનો માની અનુભવે છે એને અશુધ્ધતા-મલિનતા પ્રાપ્ત થાય છે.
(૬) જેમે સ્વભાવસન્મુખ દષ્ટિ છે અને રાગથી ભિન્નતા થઈ છે તેને ધારાવાહી નિર્મળતાપવિત્રતા પ્રગટ થાય છે. એને વર્તમાન કર્મનો સંવર થાય છે અને સંવરપૂર્વક પૂર્વ કર્મની નિર્જરા થાય છે. શુધ્ધ આત્માના અનુભવથી જ સંવર થાય છે.
(૭) જ્યાં અંતરમાં રાગથી જ્ઞાન ભિન્ન પડવું ત્યાં શુધ્ધતાના પરિણમનની-જ્ઞાનમય પરિણમનની ધારા અખંડધારાવાહી ચાલે છે. ભલે સાથે કાંઈક અશુધ્ધતાનું પરિણમન હોય, પરંતુ શુધ્ધતાની ધારા તો નિરંતર ચાલે છે. જ્ઞાનાનંદ સ્વભાવની નિર્મળ પરિણતિ જે પ્રગટ થઈ તેની ધારા તો અખંડ-અતૂટ રહે છે.
૯૧