Mahavir Darshan

SR No.: 006039
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 202
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 111

તીની
શ્રી મહાવીર દર્શન - ચારિત્ર તો રાગના અભાવસ્વરૂપ આત્માનું આત્મરૂપ-વીતરાગરૂપ પરિણમન છે. આત્મા જ્ઞાનસ્વભાવે અંતર-એકાગ્ર થઈ જ્યાં પરિણમે છે, ત્યાં સહેજે રાગરૂપે થતો નથી, એ પરિણમન જ રાગના અભાવસ્વરૂપ છે અને તે સમ્યકચારિત્ર છે. આવું સ્વરૂપના આચરણરૂપ ચારિત્ર છે તે જ વીતરાગી ચારિત્ર છે.
(૧૨) સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ ત્રણે એકલું જ્ઞાનનું ભવન (પરિણમન) જ છે. માટે જ્ઞાન જ પરમાર્થ મોક્ષકારણ છે. જુઓ, આ નિષ્કર્ષ-સાર કાઢયો કે-સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ આનંદકંદ પ્રભુ આત્માનું જ ચૈતન્યમય પરિણમન છે. મહાવ્રતના જે પરિણામ છે એ તો વિજાતીય છે, અચેતન છે કેમકે તેમાં ચૈતન્યનો અંશ નથી.
અહાહા..! સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એ ત્રણે એકલું જ્ઞાનનું ભવન જ છે. અહીં જ્ઞાન એટલે આત્મા. આત્માનું જ પરિણમન છે. ચૈતન્યમૂર્તિ ભગવાન આત્માનું શ્રધ્ધાન-સ્વભાવે થવું તે સમ્યગ્દર્શન, એનું પોતાના જ્ઞાનરૂપે થવું એ જ્ઞાન અને એનું રાગના અભાવ સ્વભાવે સ્થિરતા રમણતારૂપ પરિણમનતે ચારિત્ર. એકલો આત્માસ્વયં નિર્મળ રત્નત્રયરૂપ પરિણમે છે. વીતરાગતાનું પરિણમન દ્રવ્ય સ્વભાવના લક્ષે થાય છે બસ એટલું જ. રાગમાં રત્નત્રય નહિ અને રત્નત્રયમાં રાગ નહિ. જ્ઞાન જ પરમાર્થ મોક્ષકારણ છે. ભગવાન આત્મા પૂર્ણાનંદનો નાથ પ્રભુ અતીન્દ્રિય આનંદપણે પરિણમે એ એક જ મોક્ષનો માર્ગ છે. (૫) શુધ્ધ આત્માની ઉપલબ્ધિથી જ સંવર
જે શુધ્ધ જાણે આત્મને તે શુધ્ધ આત્મા જ મેળવે, અણશુધ્ધ જાણે આત્મને અણશુધ્ધ આત્મ જ તે લહે.” ૧૮૬
ગાથાર્થ શુધ્ધ આત્માને જાણતો-અનુભવતો જીવ શુધ્ધ આત્માને જ પામે છે અને અશુધ્ધ આત્માને જાણતો-અનુભવતો જીવ અશુધ્ધ આત્માને જ પામે છે.
ભાવાર્થ જે જીવ અખંડધારાવાહી જ્ઞાનથી આત્માને નિરંતર શુધ્ધ અનુભવ્યા કરે છે તેને રાગષ માટે રૂપી ભાવસ્ત્રાવો રોકાય છે તેથી તે શુધ્ધ આત્માને પામે છે.
વિશેષ ધારાવાહી જ્ઞાન વડે શુધ્ધ આત્માને અનુભવવાથી રાગ-દ્વેષ-મોહરૂપ પર પરિણતિનો (ભાવસ્ત્રવોનો) નિરોધ થાય છે અને તેથી શુધ્ધ આત્માની પ્રાપ્તિ થાય છે. ધારાવાહી જ્ઞાન એટલે પ્રવાહરૂપ જ્ઞાન-અતૂટક જ્ઞાન.
તે બે રીતે કહેવાય છે - જ એક તો, જેમાં વચ્ચે મિથ્યાજ્ઞાન ન આવે એવું સમ્યજ્ઞાન ધારાવાહી જ્ઞાન છે. અવિરતિ સમ્યગ્દષ્ટિ વગેરે નીચેના ગુણસ્થાનવાળા જીવોને મુખ્યત્વે આ લાગુ પડે. બીજું, એક જ શેયમાં