________________
નવ તત્વનો સાર : ૧. આત્મા છે. આત્મા નિત્ય છે. ૨. આત્માનું પરિણમન (અવસ્થા) છે. ૩. વર્તમાનમાં પરિણમનમાં ભૂલ છે. (પર્યાય દષ્ટિ) , ૪. ભૂલમાં નિમિત્ત કર્મ છે. (કર્મ ભૂલ કરાવતા નથી) ૫. પરિણમનમાં (પર્યાયમાં) જે ભૂલ છે તે ક્ષણિક છે. ૬. આત્માનો ત્રિકાળ સ્વભાવ શુદ્ધ પરિપૂર્ણ છે, તેમાં કોઈ ભૂલ નથી. ' ૭. તે સ્વભાવના ભાનથી (આશ્રયથી), તે સન્મુખ થવાથી તે ભૂલ ટળી શકે એમ
છે. (દ્રવ્ય દષ્ટિ) ૮. તે ભૂલ ટાળવામાં સાચા દેવ-ગુરૂ-શાસ્ત્ર નિમિત્ત છે. ૯. આ ભૂલ ટળતાં કર્મનો સંયોગ સ્વયં ટળી જાય છે.
આ રીતે નવ તત્વનો સાર આ નવ પદમાં આવી જાય છે. આ નવ પદનો વિસ્તારથી વિચાર કરતાં વિશેષ ચિંતવન કરવાથી નિજજ્ઞાન પ્રગટે છે. નિજ જ્ઞાનથી મોહનો ક્ષણ થઈ નિવાર્ણ પદ પ્રાપ્ત થાય છે. આ જ મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવાની વિધિ છે.