________________
તેથી દોષ તો મારા પોતાના જ પૂર્વના ભાવ કર્મનો મારી પોતાની જ અશુભ પ્રવૃતિનો, ખોટા અધ્યવસાયનો જ છે, તેથી તેને અબંધ પરિણમે ધૈર્યથી વેદી લઈ તેનાથી નિવૃત થઈ જાઉં.
વળી એવા આત્મલક્ષી મુમુક્ષુને પુણ્યકર્મનો ઉદય હોય તો પણ તે સંસાર ના સુખને જ સુખ માનતા નથી, કારણ કે મોહજન્ય સુખ તે સાચું સુખ જ નથી, સુખની ખોટી કલ્પના છે. સુખાભાસ છે, જીવનો મમત્વ ભાવ છે. જ્ઞાનના વિપરીત ક્ષયોપશમથી, મિથ્યાત્વદશામાં, સંસારની ઈચ્છાવાળા જીવને તેમાં સુખાભાસ લાગે છે. જે સંસારમાં સુખ હોય તો પછી મોક્ષનો ઉપાય અને તેમાં તીવ્ર પુરુષાર્થ શા માટે કરવો? તે તો નિરર્થક બની જાય. પરંતુ એમ તો છે નહિ. મુમુક્ષુ આત્મા તો પોતાના જ્ઞાનના નિર્મળ ક્ષયોપશમથી આકુળતા રહિત અને વાસ્તવિક અર્થાતુ આત્માના આનંદ ગુણથી ઉત્પન્ન થયેલા નિર્મળ પર્યાયને સાચું સુખ માને છે અને તેને માટે ઉદ્યમ કરે છે.
આવી જેની નિર્મળ ક્ષયોપશમ લબ્ધિ છે અને જેના પરિણામ વિશુદ્ધ થયા છે એ દેશના લબ્ધિને યથાર્થપણે ગ્રહણ કરી શકે છે. ૨. વિશુદ્ધ લબ્ધિ: સમ્યગ્દર્શન પ્રગટાવવાના ભાવનાવાળો જીવ આ બીજી વિશુદ્ધ
લબ્ધિમાં પ્રવેશે છે. તે સમયે પોતાના પરિણામોમાં એવા પ્રકારની વિશુદ્ધિ કરે છે. રોજિંદા જીવનમાં બનતા ઉદયના પ્રસંગોએ સામાન્ય કહી શકાય એવો સમતા ભાવ જોવામાં આવે છે. કષાયો શાંત પડવા લાગે છે. ઈચ્છાઓનું પ્રમાણ ઘણું ઘટી જાય છે. હવે માત્ર મોક્ષની જ અભિલાષા એટલે મુક્તિ સિવાય કાંઈ ખપતું નથી, એવી તીવ્ર ઝંખના રહે છે. અને જેટલા પણ ભવ કરવા પડે તેનો ખેદ રહે છે. જગતના બધા જીવો પ્રત્યે દયાનો ભાવ થાય છે. એને એ જણાય છે કે પર્યાયમાં જે મારા દોષો છે તેનો પરિહાર કરું. હું ક્યારેક સુખી અને ક્યારેક દુઃખી કેમ છું? મારી પર્યાયમાં શુભ-અશુભ પરિણામો થાય છે તે કારણે જ મને સુખ-દુઃખ પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી એવા પરિણામો મારા પર્યાયમાં પણ પ્રવેશ ન પામે એવી પરિણામોની વિશુદ્ધ ધારા થવી આવશ્યક હોવાથી તે થવાનો પુરુષાર્થ થાય છે. સામાન્ય જીવન બહુ જ શાંત અને નિર્મળ થવા લાગે છે.
જ્યાં જોડાવાથી રાગ-દ્વેષના પરિણામ થાય એવા નિમિત્તોથી સહજ દુર રહે છે. ખાવું-પીવું, બોલવું-ચાલવું, હરવું-ફરવું, પાંચેય ઈન્દ્રિયના વિષય-વ્યાપાર મંદ, શિથિલ થતાં જાય છે અને દિવસે દિવસે અભ્યાસથી જીવનમાં વિશુદ્ધ પરિણામો થાય છે. જીવન મોટે ભાગે મર્યાદામાં આવી સંયમીત બનતું જાય