________________
૫
વિશેષ માર્ગદર્શન : ૧. ઉપદેશ બોધ અનુસાર જીવ પ્રાયઃ કર્તવ્ય અને અકર્તવ્યને સમજી વિચારી પ્રવર્તે
છે. ત્યાં સ્વરૂપ લક્ષપૂર્વક પ્રવર્તવું યોગ્ય છે. ૨. સ્વરૂપ લક્ષ સ્વરૂપ ભાવભાજનથી ઉત્પન્ન હોય છે. ૩. મુમુક્ષુ જીવે સૌ પ્રથમ સ્વરૂપ નિર્ણયની દિશામાં જ પ્રયત્ન કરવા યોગ્ય છે. ૪. ત્રિકાળી સ્વભાવના લક્ષે પુરૂષાર્થ સહજ જ ઉત્પન્ન થતાં, ઉગ્ર થતાં ત્રિકાળી
સ્વભાવનો આશ્રય સહજ થાય છે. ૫. અંતર જ્ઞાન અભ્યાસમાં જ્ઞાન તે જ હું છું” એમ જ્ઞાન રસને પ્રત્યક્ષ વેદતાં
- સ્વાનુભવ ઊપજે છે. ૬. 'પર્યાય માત્ર હું નથી, હું તો ધ્રુવ પરમસ્વભાવ છું” એમ અંતર્તત્વ ઉપર જોર
જતાં તે પર્યાય સ્વતઃ અંતર્મુખ વળી જાય છે. ૭. પોતાના સ્વરૂપને પામવાનો ઉપાય પોતાનો ઉપયોગ છે. આત્મા ઉપયોગ
સ્વભાવી છે. તે વર્તમાન ઉપયોગથી સ્વભાવમાં આવતાં શુદ્ધ થાય છે. ઉપયોગ
ની જેમ જેમ શુદ્ધિ વિશેષ થાય તેમ તેમ મોક્ષમાર્ગમાં વૃદ્ધિ થઈ ઉપર ચઢે છે. ૮. અંતર્મુખ થવું તે કળા છે. અને તે માત્ર નિજ અવલોકન દ્વારા જ સધાય છે.
જ્ઞાન પોતામાં સ્વભાવના આધારે નિર્ણય કરે, ત્યારે અંતરની દિશા સૂઝ આવે
૯. અંતરંગમાં અનુભવ દષ્ટિની સૂક્ષ્મતાપૂર્વક સ્વપણું” થાય સ્વરસ ભાસે ત્યાં
સ્વભાવ આવિર્ભત થાય - પ્રગટ થાય. ૧૦. મુમુક્ષુ જીવે વૈરાગ્યપૂર્વક, આત્મારુચિ સહિત ઉપયાગને (બોજાથી) નિવૃત્ત
કરી, સ્વ-સ્વતત્ત્વનું ચિંતન આદિ કરવા યોગ્ય છે કે જેથી અપૂર્વના પ્રગટે. ૧૧. રાગ અને જ્ઞાન વચ્ચે ભેદ જાણી ભેદ જ્ઞાન કરવું તે સૂક્ષ્મ જ છે તો પણ જે ભવ્ય
આત્મા છૂટવાનો કામી છે તે નિજ અવલોકનનો સતત અભ્યાસ કરે છે. અને તેથી જ જ્ઞાનમાં પોતાનું સ્વકાર્ય કરવાની તીવ્ર રુચિ હોવાથી સૂક્ષ્મતા આવે
છે. ત્યારે ભેદ જ્ઞાન થવાની ક્ષમતા આવે છે. ૧૨. “આ હું પ્રત્યક્ષ આવો સિદ્ધ સ્વરૂપી છું તેવા ભાસનથી આત્મવીર્યની ફુરણા થઇ આવે છે અને આત્મ-આયનું બળ વધતું જાય છે. તેમ તેમ જ્ઞાન સ્વરૂપને સ્પષ્ટપણે ગ્રહણ કરે છે.