________________
૧૯
(૧) અજ્ઞાનતા (૨) મિથ્યાત્વ (૩) અસંયમ
આ ત્રણે આત્માની અવસ્થાના પરિણામ છે. ૯. તારે સુખ જોઈએ છે ને? જો તારે સુખ જોઈતું હોય તો તું પહેલાં સુખ ક્યાં છે
અને તે કેમ પ્રગટ થાય તેનો નિર્ણય કર, જ્ઞાન કર. સુખ ક્યાં છે અને કેમ પ્રગટે છે તેના જ્ઞાન વગર સુકાઈ જાય તો પણ સુખ ન મળે - ધર્મ ન થાય. સર્વજ્ઞ ભગવાનના કહેલાં શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબન વડે એ નિર્ણય થાય છે અને તે નિર્ણય
કરવો એ જ પ્રથમ ધર્મ છે. ૧૦. જેને ધર્મ કરવો હોય તે ધર્મી ને તેઓ શું કહે છે તેનો નિર્ણય કરવા માટે
સત્સમાગમ કરે. સત્સમાગમે જેને શ્રુતજ્ઞાનનું અવલંબન થયું કે અહો! પરિપૂર્ણ આત્મવસ્તુ, આ જ ઉત્કૃષ્ટ મહિમાવંત છે, એવું પરમ સ્વરૂપમેં અનંતકાળમાં સાંભળ્યું નથી - આમ થતાં તેની સ્વરૂપની રૂચિ જાગે અને સત્સમાગમ નો રંગ લાગે, એટલે તેને કુદેવાદિ સંસાર પ્રત્યેની રૂચિ હોય જ નહિ. જો વસ્તુને ઓળખે તો પ્રેમ જાગે અને તે તરફ નો પુરૂષાર્થ વળે. આત્મ સ્વભાવની વાત સાંભળતાં જિજ્ઞાસુ જીવોને સ્વભાવનો મહિમા આવે જ.
આમ સ્વરૂપની ઝંખના લાગે, રસ આવે, મહિમા જાગે અને એ મહિમાને યથાર્થપણે ઘૂંટતા સ્વરૂપનો નિર્ણય કરે. - આ રીતે જેને ધર્મ કરીને સુખી થવું હોય તેણે પ્રથમ શ્રુતજ્ઞાનનું અવલંબન લઈને આત્માનો નિર્ણય કરવો.
ભગવાનની શ્રુતજ્ઞાનરૂપી દોરીને દઢપણે પકડીને તેના અવલંબનથી સ્વરૂપમાં પહોંચી જવાય છે. શ્રુતજ્ઞાનનું અવલંબન એટલે સાચા શ્રુતજ્ઞાનનો જ રસ છે, સંસારની વાતોનો તીવ્ર રસ ટળી ગયો છે. આ રીતે શ્રુતજ્ઞાનના . અવલંબન વડે જ્ઞાનસ્વભાવી આત્માનો નિર્ણય કરવા જે તૈયાર થયો છે તેને અલ્પકાળમાં આત્મજ્ઞાન થશે. ‘પૂર્ણતાને લક્ષે શરૂઆત તે જ વાસ્તવિક શરૂઆત છે'. પૂર્ણતાને લક્ષે ઉપડેલી શરૂઆત પાછી ન ફરે; પૂર્ણતાને લક્ષે પૂર્ણતા જ
થાય. ૧૧. શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબનનું ફળ-આત્મ અનુભવ.
‘હું આત્મા તો જ્ઞાયક છું, પુણ્ય-પાપની વૃત્તિઓ મારૂં ય છે, તે મારા જ્ઞાનથી જુદી છે.’ આમ પહેલાં વિકલ્પ દ્વારા દેવ-ગુરૂ-શાસ્ત્રના અવલંબને યથાર્થ નિર્ણય કરવો. જેણે સ્વભાવના લક્ષે બૃતનું અવલંબન લીધું છે તે અલ્પકાળમાં આત્મઅનુભવ કરશે જ,