Page Text
________________
૫. પોતાનો પૂર્ણાનંદ પ્રગટાવવાની ભાવનાવાળો જિજ્ઞાસુ પહેલાં એ જુએ કે એવો પૂર્ણાનંદ કોને પ્રગટ્યો છે?
પોતાની અવસ્થામાં અધર્મ-અશાંતિ છે તે ટાળીને ધર્મ-શાંતિ પ્રગટાવવી છે. તે શાંતિ પોતાને આધારે અને પરિપૂર્ણ જોઈએ છે. આવી જેને જિજ્ઞાસા થાય તે પ્રથમ એ નક્કી કરે છે કે હું એક આત્મા મારું પરિપૂર્ણ સુખ પ્રગટાવવા માંગુ છું, તો તેવું પરિપૂર્ણ સુખ કોઈને પ્રગટ્યું હોવું જોઈએ; જો પરિપૂર્ણ અને સ્વાધીન સુખ આનંદ જેને પ્રગટ્યો હોય તે જ સંપૂર્ણ સુખી છે; તેવા સર્વજ્ઞ છે. આ રીતે જિજ્ઞાસુ પોતાના જ્ઞાનમાં સર્વશનો નિર્ણય કરે છે. એવા સર્વજ્ઞા
ભગવાન છે તેમનો અને તેઓ શું કહે છે તેનો જિજ્ઞાસુએ નિર્ણય કરવો જોઈએ. ૬. પર દ્રવ્ય પ્રત્યેની સુખબુદ્ધિ અને રૂચિ ટાળી તે પાત્રતા, અને સ્વભાવની રૂચિ
અને ઓળખાણ થવી તે પાત્રતાનું ફળ છે. ૭. પોતાના જ્ઞાનમાં રૂચિ અને પુરૂષાર્થથી આત્મકલ્યાણ થાય છે. પોતાનું કલ્યાણ
કરવા માટે, જેઓને પૂર્ણ કલ્યાણ પ્રગટ્યું છે તે કોણ છે, તેઓ શું કહે છે, તેઓએ પ્રથમ શું કર્યું હતું એનો પોતાના જ્ઞાનમાં નિર્ણય કરવો પડશે. એટલે કે સર્વજ્ઞનું સ્વરૂપ જાણીને તેમણે કહેલાં શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબનથી પોતાના જ્ઞાન સ્વભાવ આત્માનો નિર્ણય કરવો પડશે, એ જ પ્રથમ કર્તવ્ય છે. કોઈ પરના અવલંબનથી ધર્મ પ્રગટ થતો નથી. છતાં જ્યારે પોતે પોતાના પુરૂષાર્થથી સમજે છે ત્યારે સામે નિમિત્ત તરીકે સત્ દેવ-ગુરૂ જ હોય છે. અને પોતે સમજે ત્યારે સાચા દેવ-ગુરૂ-શાસ્ત્રો જ નિમિત્ત માત્ર હોય છે. આત્માના નિર્ણયમાં સત્ નિમિત્તો જ હોય છે, પરંતુ કુદેવ-કુગુરૂ-કુશાસ્ત્ર એ કોઈ આત્માના નિર્ણયમાં નિમિત્તરૂપ થાય જ નહિ. જે કુદેવાદિને માને તેને આત્મનિર્ણય હોય જ નહિ.
‘ પ્રથમ શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબન વડે આત્માનો નિર્ણય કરવો ” આમાં ઉપાદાન- નિમિત્તની સંધિ રહેલી છે. જ્ઞાની કોણ છે; સત્ વાત કોણ કહે છે, - એ બધું નક્કી કરવા માટે નિવૃત્તિ લેવી જોઈએ. શ્રતનું અવલંબન લેવાનું કહ્યું ત્યાં જ તીવ્ર અશુભ ભાવોનો ત્યાગ આવી ગયો, અને સાચા નિમિત્તાની
ઓળખાણ કરવાનું પણ આવી ગયું. ૮. દુઃખનું મૂળ ભૂલ છે. જેણે પોતાની ભૂલથી દુઃખ ઉત્પન્ન કર્યું છે તે પોતાની
ભૂલ ટાળે તો તેનું દુઃખ ટળે. બીજા કોઈએ ભૂલ કરાવી નથી તેથી બીજો કોઈ પોતાનું દુઃખ ટાળવા સમર્થ નથી. દુઃખના મુખ્ય ત્રણ કારણ છે.
| SR No. | 006038 |
| Book Title | Aatmdarshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 218 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |