Aatmdarshan

SR No.: 006038
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 218
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 19

શક્તિ ઓછી થતી નથી. આત્મા પોતાના જ્ઞાનમાત્ર’ ભાવને કદી છોડતો નથી. માટે હે જીવ! જ્ઞાનભાવ વડે તારા આત્માને લક્ષમાં લઈને આત્માની પ્રસિદ્ધિ કર, આત્માનો અનુભવ કર. હું જ્ઞાનમાત્ર ભાવપણે જ વર્તુ છું.
આવા નિર્ણયમાં જ્ઞાનસ્વભાવનો અનંત પુરૂષાર્થ છે. તે આત્માની સૂક્ષ્મ વાતઃ
આત્માનું સ્વરૂપ સૂક્ષ્મ છે. એટલે સ્વરૂપની સમજણમાં ઘણી ઝીણી વાત આવે. આ ઝીણી વાત છે માટે આપણને નહિ સમજાય-એમ ન માની લેવું જોઈએ. આત્મા સૂક્ષ્મ છે તેથી આત્માની વાત પણ સૂક્ષ્મ જ હોય અને સૂક્ષ્મમાં સૂક્ષ્મ વાતને સમજે તેવી તાકાત પણ આત્મામાં જ છે. ભાઈ ! તું સૂક્ષ્મ, તારી વાત પણ સૂક્ષ્મ અને તારું જ્ઞાન પણ સૂક્ષ્મને સમજવાના સ્વભાવ વાળું છે, માટે આત્માની રુચિ કરીને સમજ.
શરીરની ક્રિયાથી કે રાગથી ધર્મ થાય - એવા પ્રકારની જાડી - મિથ્યા વાત તો અનાદિથી પકડી છે પણ તેથી કલ્યાણ થયું નથી, માટે હવે કલ્યાણ કરવું હોય તો સૂક્ષ્મ એવા આત્માને સમયે જ છૂટકો છે. જડ પદાર્થની વાત જાડી હોય પણ આત્માની વાત તો સૂક્ષ્મ જ હોય; કેમ કે આત્મામાં એકસૂક્ષ્મત્વ નામનો ગુણ અનાદિઅનંત છે. સૂક્ષ્મત્વ ગુણને લીધે આખો આત્મા સૂક્ષ્મ છે. દ્રવ્ય સૂક્ષ્મ, તેના ગુણો સૂક્ષ્મ અને તેની પર્યાયો પણ સૂક્ષ્મ. આવો આત્મા ઈન્દ્રિયગ્રાહ્ય થતો નથી, પણ અતીન્દ્રિય જ્ઞાનમાં તેને જાણવાનું સામર્થ્ય છે. જો આત્મા ઈન્દ્રિયગ્રાહ્ય થઈ જાય તો આત્માનો મહિમા રહેનહિ. જ્ઞાનને સૂક્ષ્મ એટલે કે ઈન્દ્રિયોથી પાર કરીને અંતર્મુખ કરે તો જ આત્મા જણાય છે - એવો જ આત્માના સ્વભાવનો મહિમા છે.
એક ઝીણું મોતી પરોવવું હોય તો ત્યાં પણ ધ્યાન આપવું (રાખવું) પડે છે; તે મોતી તો અનંત પરમાણુઓનો સ્થૂળ સ્કંધ છે; તો પછી અતીન્દ્રિય એવા આત્માને પકડવા માટે તેમાં બરાબર ધ્યાન પરોવવું પડે છે, એટલે કે ઉપયોગને અંતરમાં વાળવો જોઈએ.
આત્માની અનંત શકિતઓ આત્માના જ્ઞાનમાત્ર ભાવમાં અંતઃપાતિની છે એટલે કે અભેદ આત્માનું લક્ષ ફરતાં જ્ઞાનમાત્ર ભાવનું પરિણમન થયું તેમાં આ શક્તિઓ ઉછળે છે, પ્રગટે છે, વ્યક્ત થાય છે, પરિણમે છે પણ જ્ઞાનભાવની સાથે કાંઈ રાગ કે શરીર ઉછળતા નથી, તેમનો તો જ્ઞાનમાં અભાવ છે. ચૈતન્ય