________________
૪૦. ક્રિયા શક્તિ
૪૧. કર્મ
૪૨. કર્તુત્વ
સ્વભાવના અવલંબને સ્વયં છે કારકરૂપ થઈને પોતાના ભાવોને કરે એવી ક્રિયા. પોતાના સમ્યગ્દર્શનાદિ કર્મરૂપે(કાર્યરૂપે) પોતે પરિણમે. થવાપણારૂપ એવો જે સિદ્ધરૂપ ભાવ તેના ભાવકપણામયી. અંતર સ્વભાવનું અવલંબન લઈને પોતાના આત્માને જ તે સમ્યગ્દર્શનાદિનું સાધન બનાવે
૪૩. કરણ
૪૪. સંપ્રદાન
૪૫. અપાદાન
પોતાથી દેવામાં આવતો જે ભાવ તેના ઉપેયપણામય. ઉત્પાદ-વ્યયથી અલિગિત ભાવથી અપાય થવાથી હાનિ નહિ પામતા એવા ધ્રુવપણામયી અપાદાન શક્તિ. આત્મા પોતે જ પોતાના ધર્મનો આધાર . પોતામાં જ સ્વ-સ્વામી સંબંધ બતાવીને પર સાથેનો સંબંધ તોડાવે છે આત્મ સ્વભાવમાં એકતા કરાવે છે.
૪૬. અધિકરણ ૪૭. સંબંધ શક્તિ
અનંત શક્તિ સંપન્ન અને અસંખ્ય પ્રદેશી એવા આત્માને સર્વ પ્રકારે પ્રત્યક્ષ જાણીને સર્વજ્ઞ ભગવાન કહે છે કે અરે જીવ!તારો આત્મા અસંખ્યપ્રદેશી અને અનંત શક્તિનો પિંડ છે, તે સ્વભાવ સન્મુખ જો... પોતાથી જ તારી પરિપૂર્ણતા છે. તારા સ્વરૂપમાં જરા પણ કમીના નથી કે તારે બીજા પાસેથી લેવું જવું પડે ! તારામાં શું ખોટ છે કે તું બીજામાં ગોતવા જાય છે?
આત્માની સ્વભાવ શક્તિમાં જે પૂર્ણ જ્ઞાન, આનંદ, પ્રભુતાનું સામર્થ્ય હતું તે જ અમે આત્મામાંથી પ્રગટ કર્યું છે, બહારથી નથી આવ્યું. તારા આત્મામાં પણ તેવું સામર્થ્ય છે તેને તું જાણ અને તેનો વિશ્વાસ કરીને તેની સન્મુખ થા, એટલે તારી આત્મશક્તિમાંથી પરિપૂર્ણ જ્ઞાન,આનંદ,પ્રભુતા ખીલી જશે.
હે જીવ! તારો આત્મા નિજશક્તિથી સારી રીતે ભરેલો છે, વિકાર કે કર્મોથી તારો આત્મા ભરેલો નથી, તેનાથી તો જુદો છે. તેમાંથી કદી એક પણ