Page Text
________________
૧૧૨
૧૦.સ્વ ચારિત્રની જે જે શક્તિ વિકારરૂપ થઈ રહી છે તે તે શક્તિ જેમ જેમ કાળ લબ્ધિ આવતી જાય છે તેમ તેમ તે સ્વ ચારિત્રનું નિજરૂપ પરિણામોના પરિણમનરૂપે થાય છે, તે સ્વરૂપ ગ્રહણનું કથન છે. અથવા એમ પણ કહો કે તે સ્વરૂપ આચરણરૂપે જ પ્રવર્તે છે. તે જ સ્વરૂપ આચરણ પરિણમનને ‘ઉપાદેય’ સંજ્ઞાની જિનદેવ કહે છે. આગમમાં તેને ઉપાદેય જાણવું. સર્વ પર આલંબન હેય કરવું. નિજ સ્વરૂપને જ અવલંબવું તે તે ઉપાદેય કરવું.
૧૧.પર્યાયના જેટલાય ભાવો છે તે બધા વ્યવહાર નય નામ પામે, વળી જેટલા એકના અનેક ભેદ કરીએ તે સર્વ વ્યવહાર નામ પામે. વળી બંધાવું, છુટવું એવા પર્યાયના જેટલા ભાવ તેટલા બધાય વ્યવહાર નય નામ પામે. વળી સ્વભાવથી જે અન્ય ભાવો છે તે બધા વ્યવહાર નામ પામે. તેને જિન આગમમાં વ્યવહાર કહ્યો છે.
૧૨.અનંત ગુણોનો સમુદાય, અનંત ગુણોનું એકત્વ તે વસ્તુ છે, તે વસ્તુને નિશ્ચય કહેવામાં આવે છે. નિજ વસ્તુ સાથે જે ભાવનો વ્યાપ્ય-વ્યાપક એકમેક સંબંધ હોય તેને નિશ્ચય જાણવો. જે જે નિજ અનંત ગુણો તેમનો આપસ આપસમાં જે એક જ સમૂહ પૂંજ તેને નિશ્ચયનું રૂપ જાણવું. વળી નિજ નિજ દ્રવ્ય, ગુણ અને પર્યાયનું જ જે કેવળ નિજ જાતિ સ્વરૂપ તેને પણ નિશ્ચયનું રૂપ જાણવું. જે એક દ્રવ્યના અનંત ગુણોને, એક ગુણની અનંત શક્તિ પર્યાયોના જે એક જ સ્વરૂપે ભાવ પ્રગટ થાય છે તેને પણ નિશ્ચય ભાવ જાણવો. વળી જે દ્રવ્ય-દ્રવ્ય પરિણામને જ પરિણમવાને આધીન જે ભાવ-તે, તે જ દ્રવ્યના પરિણામરૂપે પરિણમે, અન્ય પરિણામરૂપે ન પરિણમે તેને નિશ્ચય જાણવો.
૧૩.નિશ્ચયથી આત્માના અનંત ગુણો જ્યારે સર્વથા પોતાની નિજ જાતિરૂપ થયા ત્યારે આત્માનો પરમ સ્વભાવ કહેવામાં આવે છે. આત્માના દ્રવ્યગુણ-પર્યાય ત્રણે સર્વથા સાક્ષાત પરમ સ્વરૂપરૂપ જ થાય છે ત્યારે આ આત્માનો ધર્મ કેવળ નિજ જાતિ સ્વભાવરૂપ જ થાય છે.
૧૪.જે કાળે આત્માના ગુણો સર્વથા પર ભાવરૂપ થાય છે ત્યારે બહિર્ભાવ કહેવામાં આવે છે કારણ કે પર ભાવ કાંઈ પોતાની વસ્તુમાં થતો નથી,પણ વસ્તુ સમુદાયથી બહારનો ઉપરિભાવ થયો છે. જે કાળે આત્માના પર્યાયો
| SR No. | 006038 |
| Book Title | Aatmdarshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 218 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 13 MB |