Aatmdarshan

SR No.: 006038
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 218
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 110

૧૦૩
૬. 'હું જ્ઞાન સ્વરૂપ આત્મા છું, બંધ રહિત છું” આવો વિકલ્પ તે શુભ રાગ છે. તે
શુભ રાગનું અવલંબન પણ સમ્યગ્દર્શનને નથી, શુભ વિકલ્પને અતિકમતા
સમ્યગ્દર્શન થાય છે. ૭. “આત્મા કર્મથી બંધાયેલો છે કે કર્મથી બંધાયેલો નથી' એવા બે પ્રકારના ભેદમાં
રોકાવું તે તો નયનો પક્ષ છે. નયના પક્ષને ઓળંગે તો સમ્યગ્દર્શન પ્રગટે. ૮. હું અબંધ છું, બંધ મારું સ્વરૂપ નથી એવા ભંગની વિચાર શ્રેણીના કાર્યમાં
અટકવું તો અજ્ઞાન છે, અને તે ભંગના વિચારને ઓળંગીને અભંગ સ્વરૂપને
સ્પર્શી લેવું અનુભવી લેવું) તે જ પહેલો આત્મ ધર્મ - તે જ સમ્યગ્દર્શન છે. ૯. ‘હું પરાશ્રય રહિત, અબંધ શુદ્ધ છું એવા નિશ્ચય નયના પડખાનો વિકલ્પ તે
રાગ છે. અને તે રાગમાં રોકાય (રાગને જ સમ્યગ્દર્શન માની લે) પણ રાગ
રહિત સ્વરૂપને ન અનુભવે તો તે મિથ્યા દષ્ટિ છે. ૧૦. અભેદ સ્વભાવનું લક્ષ કહો, જ્ઞાતા સ્વરૂપનો અનુભવ કહો, સુખ કહો, ધર્મ
કહો કે સમ્યગ્દર્શન કહો, સ્વાનુભૂતી કહો તે આ જ છે. અનુભવ કેમ પ્રગટે? :
અનુભવી જીવ પરમસુખી છે. એવો અનુભવ કેમ પ્રગટે? શુદ્ધ ચૈતન્ય વસ્તુમાં તન્મય થતાં અતીન્દ્રિય સુખનો સ્વાદ આવે છે. શાંત નિર્વિકલ્પ થઈને અનુભવ થાય છે. શુદ્ધતાના કે અશુદ્ધતાના વિકલ્પો કર્યા કરે કે, હું આવો છું - હું આવો છું ત્યાં સુધી વિકલ્પના કતૃત્વમાં રોકાયેલા તે જીવને ચૈતન્યના સુખનો અનુભવ થતો નથી. અંતર્મુખ નિર્વિકલ્પ પરિણામ નથી થતાં ત્યાં સુધી વિકલ્પમાં સાચો આત્મા વિષયરૂપ થતો નથી. ઉપયોગ અંતરમાં વળે ત્યારે જ આત્મા યથાર્થ સ્વરૂપે વિષયરૂપ થાય છે. વિકલ્પમાં આકુળતા છે – દુઃખ છે, તેમાં નિર્વિકલ્પસુખ અનુભવાતું નથી. વસ્તુમાત્રને જ્ઞાનમાં અનુભવતાં વિકલ્પ * મટે છે અને પરમ સુખ થાય છે.
અનુભવમાં ચૈતન્ય વસ્તુનો સીધો સ્વાદ આવે છે ત્યાં કોઈ કલ્પના રહેતી નથી, વિકલ્પ રહેતા નથી. ઝીણું કહો કે સરળ કહો - વસ્તુ સ્વરૂપ આવું જ છે.
ભગવાને જેવો આત્મા જયો તેવો આત્મા અંતરમાં જવા આ જીવ જાય ત્યારે ગુણ ભેદના વિકલ્પો તેને રહેતા નથી; સમરસસ્વરૂપ અતીન્દ્રિય આનંદના વેદન સહિત આત્મા દેખાય છે. વિકલ્પો વિષમ ભાવ છે; વિષમ ભાવમાં આત્મા દેખાતો નથી, શાંત ચિત્તરૂપ સમભાવમાં (નિર્વિકલ્પ ભાવ) આત્મા સાક્ષાત