Dharm Sangrahani Part 02

SR No.: 006034
Original Sutra Author: N/A
Author: Ajitshekharsuri
Publisher: Adinath Jain Shwetambar Jain Mandir Trust
Publication Year: 1996
Total Pages: 392
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 230

++ + + + + + + + + + + + + + + + + Raate + + + + + + + + + + + + + + + + + +
नियमा पाणिवहातो तप्पडिसेवातों चैव इत्थीणं ।
पडिसेवणा ण जुत्ता मोक्खत्थं उज्जयमतीणं ॥९६६॥ (नियमात् प्राणिवधात् तत्प्रनिसेवातश्चैव स्त्रीणाम् । प्रतिसेवना न युक्ता मोक्षार्थमुद्यतमतीनाम् ॥) मोक्षार्थमुद्यतमतीनां पुंसां स्त्रीणां प्रतिसेवा न युक्तेति साध्यनिर्देशः । हेतूनाह-स्वपरोभयपापात्-स्वपरलक्षणस्योभयस्य पापप्रसङ्गात्, तथा दृढतरं रागादिप्रसङ्गात्, तथा ज्वलनेन्धनप्रक्षेपन्यायेनाधिकतरं तद्गतरूपस्पर्शादिचिन्ताव्यापृतत्वेन शुभध्यानाभावात्, तथा नियमतस्तत्प्रतिसेवातः-स्त्रीणामासेवनातः प्राणिवधात्-प्राणिवधप्रसङ्गादिति ॥९६५-९६६॥
ગાથાર્થ:- મોક્ષમાટે પ્રયત્નશીલ બુદ્ધિશાળી પુરૂષોએ સ્ત્રીઓની પ્રતિસેવા કરવી યોગ્ય નથી- આ સાધ્યનિર્દેશ થયો. (મોક્ષાથપુરુષ પક્ષ છે. સ્ત્રીપ્રતિસેવા અકર્તવ્યતા સાધ્ય છે.) આ સાધ્યના સાધક અનેક હેતુઓ ક્રમશ: બતાવે છે. (૧) સ્વ અને પર (स्त्री)अन्नने पापनो प्रसंछे. (२)तराषिोनो प्रसंग छ. (3) अनिमा धन नासाना टान्तथा स्त्रीना રૂપ, સ્પર્શઆદિના વિચારમાં વધુને વધુ મગ્ન બનવાથી શુભધ્યાનનો અભાવ થાય છે. તથા (૪) સ્ત્રીઓના આસેવનથી અવશ્ય પ્રાણિવધનો પ્રસંગ છે. u૯૬૫/૯૬૬ાા મથનથી ઉભયને પાપ अमून् सर्वानपि हेतून् व्याचिख्यासुः 'यथोद्देशं निर्देश' इतिन्यायात् प्रथमं तावत्स्वपरोभयपापादिति हेतुं विवरीतुमाहહવે, આ બધા હેતઓની વ્યાખ્યા કરવાની ઇચ્છાવાળા આચાર્યવર યોદેશ નિર્દેશ ન્યાયથી સૌપ્રથમ “સ્વ અને પાર (સ્ત્રી) બન્નેને પાપનો પ્રસંગ છે. આ હેતુનું વિવરણ કરતાં કહે છે.
सव्वागमप्पसिद्धं मेहुणभावंमि पावमच्चत्थं ।
तह परमसंकिलेसो अणुहवसिद्धो उ सव्वेसिं ॥९६७॥ . (सर्वागमप्रसिद्ध मैथुनभावे पापमत्यर्थम् । तथा परमसंक्लेशोऽनुभवसिद्धस्तु सर्वेषाम् ॥
सेव्यमाने स्वपरयोः पापमत्यर्थं भवतीत्येतत्सर्वागमप्रसिद्धं, तथा यः परमसंक्लेशोऽभिष्वङ्गलक्षणः सोऽपि सर्वेषामपि जन्तूनामनुभवसिद्ध एव । तुरेवकारार्थः ॥९६७॥
ગાથાર્થ:- આ વાત બધા જ આગમોમાં પ્રસિદ્ધ છે કે, “મૈથુનભાવના સેવનથી સ્ત્ર અને પર (સ્ત્રી) ઉભયને અત્યંત પાપ લાગે છે.” મૈથુન વખતે બધા અત્યાસનિરૂપ પરમ-સંકુલેશ અનુભવતા હોવાથી “મૈથુન પાપરૂપ છે એ વાત માત્ર આગમિક ન રહેતા અનુભવસિદ્ધ પણ છે જ. (મૂળમાં “તુ જકારઅર્થક છે.) u૯૬૭ સુખભાવની કલ્પના મૂઢ यदप्युक्तम् - 'सुहभावातो सपरोवयारो कह होइ दोसायत्ति' तत्रापि सुखभावोऽसिद्ध एव यत आह - पूर्वपक्षे 'अपनो माओवाथी स्व-५२ 6481२३५ ते (मैथुन)पमाटे वीरीत बने? ( ५८) तु, તેમાં પણ સુખભાવ અસિદ્ધ જ છે, કેમકે
पामागहितस्स जहा कंडुयणं दुक्खमेव मूढस्स ।
पडिहाइ सोक्खमतुलं एवं सुरयंपि विन्नेयं ॥९६८॥ (पामागृहीतस्य यथा कण्डूयनं दुःखमेव मूढस्य । प्रतिभाति सुखमतुलमेवं सुरतमपि विज्ञेयम् ॥) यथा पामागृहीतस्य कण्डूयनं परमार्थतो दुःखमैव सत् मूढस्य प्रतिभाति सुखमतुलम्, एवं सुरतमपि स्वरूपेण दःखरूपं सत मोहवशात्कामकस्य सुखरूपं प्रतिभासमानं विज्ञेयम ॥९६८॥
ગાથાર્થ:- પામા(ખંજવાળજનક રોગવિશેષ) થી પીડિત વ્યક્તિ ખૂબ ચળ આવવાથી ખુબ ખંજવાળે છે. વાસ્તવમાં આ ખંજવાળ રોગ વધારતી હોવાથી અને લોહી કાઢની હોવાથી દુ:ખરૂપ છે, છતાં તે મૂઢ રોગીને અતુલ સુખદાયક લાગે છે. આ જ પ્રમાણે સુરત (-મેથુન) પણ સ્વરૂપથી અતિદુ:ખદ હોવા છતાં મોહપરવશ કામી જીવને સુખરૂપ લાગે છે. તેમ સમજવું. ૬૮૫
जह तक्करणे दोण्हवि तीए वुड्डी तओ य देहस्स ।
होइ विणासो एत्थवि तह नेओ सुगइदेहस्स ॥९६९॥ (यथा तत्करणे द्वयोरपि तस्या वृद्धिस्ततश्च देहस्य । भवति विनाशोऽत्रापि तथा ज्ञेयः सुगतिदेहस्य .. ++ + + + + + + + + + + + + + + e-HIN२ - 183 + + + + + + + + + + + + + ++