________________
શતકનામાં પંચમ કમગ્રન્થ-વિશેષા સહિત
અંતર્મુહૂત આદિ અખાધાસ્થિતિ સમાપ્ત થયે પ્રદેશેદય, અને તેવા પ્રકારની અવસ્થા પ્રાપ્ત થતાં રસાયવાળી પણ વર્તે છે.
૩૮૬
પ્રશ્નઃ—અહીં ક્ષયાપશમભાવ સમજવાના છે, તે તે ક્ષયેાપશમભાવવાળી ૩૮ પ્રકૃતિમાં ય શુ' અને ઉપશમ શું? તેમ જ પ્રદેશેાયના સંબંધ કેવી રીતે ? તે સ્પષ્ટ રીતે સમજાવેા કે જેથી તે પ્રકૃતિએના ક્ષય અને ઉપશમ થવાથી ૧૮ પ્રકારના પશમભાવ થાય છે તે પણ સ્પષ્ટ સમજાય.
ઉત્તર:—એ સ્પષ્ટતા સમજવામાં પ્રથમ ક્ષય કેાના અને વખતે ઉપશમ કોના ? તે સમજવુ જોઈએ, અને તે આખતમાં વિશેષાથ આ પ્રમાણે છે—
જ
તે
मत्यादिचतुष्टयज्ञानावरणीयकर्मणां सर्वोपघातीनि देशघातीनि च फडकानि, तत्र सर्वेषु सर्वघातिफडकेषु ध्वस्तेषु, देशोपघातिफडकानां च समये समये विशुद्धयपेक्ष्यं भागैरनन्तैः क्षयमुपगच्छदुलिर्देशोपघातिभिभागैश्चोपशान्तैः सम्यग्दर्शनसाहचर्याज्ज्ञानी भवति, તખ્તાસ્ય યોગમાં જ્ઞાનચતુષ્ટયમુતે ॥ [ તત્ત્વા૦ ૨-૫ ]
અઃ—મતિજ્ઞાનાવરણીયાદિ ૪ કર્માંનાં સઘાતી અને દેશઘાતી રસસ્પર્ષીક છે, ત્યાં સર્વે સઘાતિસ્પર્ધી કે વિનાશ પામ્યું. છતે, અને દેશે।પદ્માતિસ્પર્ધીકામાંથી પ્રતિસમય વિશુદ્ધિને અનુસારે અનન્ત અનન્ત ભાગ ક્ષય પામ્યે છતે, તથા અનન્ત અનન્ત ભાગ ઉપશાન્ત થયે છતે સમ્યગ્દર્શનના સહચારીપણાથી આત્મા જ્ઞાની થાય છે, અને તે આત્માના એ મત્યાદ્રિ ૪ જ્ઞાન તે ક્ષાયેાપશમિક જ્ઞાન કહેવાય છે.
अवधिज्ञानावरणप्रभृतिनां देशघातिनां कर्मणां संबंधिषु सर्व
