________________
[૧૪]
વિપાકી, ભવવિપાકી અને પુદ્ગલવિપાકી છે? એનું વિભાગપૂર્વક પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે. તદનન્તર કમ પ્રકૃતિએના પ્રકૃતિબંધને અંગે મેદકના દષ્ટાન્ત સાથે વર્ણન કરવા ઉપરાંત પ્રાસંગિક ભૂયસ્કાર, અલ્પતર, અવસ્થિત અને અવક્તવ્યબંધનું સ્વરૂપ જણાવવામાં આવેલ છે. તે પછી સ્થિતિબંધ, રસબંધ અને પ્રદેશબંધનું ઘણા વિસ્તારથી નિરૂપણ કરવામાં આવતાં પ્રાસંગિક ગસ્થાને, સ્થિતિસ્થાને, સ્થિતિબંધાધ્યવસાયસ્થાને, સાન્તરબંધ, નિરંતર બમ્પ, રસાણુઓનું સ્વરૂપ, અનુભાગ સ્થાને, ઔદારિકાદિ પુદ્ગલવર્ગણાઓ, અગીયાર ગુણશ્રેણિઓ, પલ્યોપમ, સાગરેપમ, પુદ્ગલપરાવર્ત, ઘનીકૃતલેક, સૂચીશ્રેણિ, પ્રતરઘન ઈત્યાદિ સ્વરૂપ જણવ્યા બાદ અન્તમાં ઉપશમશ્રેણિ અને ક્ષપકશ્રેણિનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે. આ શતકનામા પંચમ કર્મ ગ્રન્થમાં યદ્યપિ ઉદ્દિષ્ટ ૨૬ દ્વારે છે તે પણ પ્રાસંગિક અનેક વિષય ગ્રંથકાર મહર્ષિએ દાખલ કર્યા છે. ગ્રન્થકાર વિરચિત પાંચે કર્મગ્રંથમાં કર્મનું વિશિષ્ટ રહસ્યભર્યું સ્વરૂપ જે મલતું હોય તે તે આ પંચમ કર્મગ્રન્થમાંથી જ મળે છે. પ્રસંગે પ્રસંગે સાદિ અનાદિ ધ્રુવ અધ્રુવ ભાંગાઓ પણ પ્રદર્શિત કર્યા છે.
પૂજ્ય શ્રીમાન દેવેન્દ્રસૂરિ મહારાજાવિરચિત ઉપર જણાવેલા પાંચ કર્મગ્રન્થની રચના અગાઉ પરમકારુણિક, પૂર્વધર શ્રીમાન
શિવશર્મસૂરિ મહારાજા તેમ જ નવ્ય કર્મચાની પ્રવચનોપનિષદુવેદી પૂજ્ય શ્રી ચન્દ્રર્ષિરચનામાં મહત્તર વિગેરે પૂર્વાચાર્યોએ જુદા આધાર જુદા સમયે કર્મવિષયક છ પ્રકરણ
અથવા જુદા શબ્દોમાં કહીએ તે છે
