________________
૨૮૨
શતકનામા પંચમ મિગ્રન્થ-વિશેષાર્થ સહિત
વિશેષાર્થ –હવે જીવ કર્મ પ્રદેશોને કઈ રીતે ગ્રહણ કરે છે તેનું સ્વરૂપ કહેવાય છે, તે આ પ્રમાણે –
એક ક્ષેત્રમાં રહેલા કર્મપ્રદેશનું ગ્રહણ
ગાથામાં “પ્રજાપuોર્ટ એક પ્રદેશમાં અવગહેલા” એ પદથી એક જ આકાશપ્રદેશમાં અવગાહેલા કર્મ સ્કંધેનું-કર્મપ્રદેશનું ગ્રહણ નહિ; પરન્તુ જીવ જે અંગુળના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા અથવા તેથી અધિક ક્ષેત્રમાં અવગાહ્યો-રહ્યો હોય તે અને તેટલા જ આકાશપ્રદેશમાં રહેલી કાર્મણવર્ગણુઓને ગ્રહણ કરી કર્મરૂપે પરિણમાવે છે. ઔદારિકાદિ વર્ગણાઓનું ગ્રહણ પણ એ પ્રમાણે જ એક આકાશપ્રદેશથી (એટલે એક ક્ષેત્રમાંથી) જ થાય છે. પરંતુ સાથે સ્પર્શીને રહેલા અથવા આંતરામાં રહેલા આકાશપ્રદેશમાં રહેલી કર્મવર્ગણાઓને (તથા દારિકાદિ વણઓને પણ) જીવ ગ્રહણ કરતું નથી, જેથી અહીં એટલે નવાવIક્ષેત્ર એ અર્થ છે કારણ કે ઔદારિકાદિ ગ્રહણવર્ગણાઓનું અવગાહક્ષેત્ર (ઔદારિકાદિ પુગલસ્કંધનું અવગાહક્ષેત્ર) અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલું છે, તે કારણથી એ પુદ્ગલવર્ગણાના ગ્રહણ કરવા
ગ્ય સ્કછે પણ એક આકાશપ્રદેશમાં રહી શકતા નથી. (પરંતુ પ્રત્યેક સ્કંધ અસંખ્ય અસંખ્ય આકાશપ્રદેશમાં રહેલું હોય છે, તે એક આકાશપ્રદેશાવગાઢ કર્મવર્ગણાનું ગ્રહણ કેવી રીતે હોય?
સર્વે આત્મપ્રદેશથી કર્મનું ગ્રહણ જીવ જેમ (એક આકાશપ્રદેશમાંથી એટલે) પિતાના
