________________
સંઘાત-ભેદથી વર્ગણાઓને પરિણામ
૨૭૩ પરિણમે કે નહીં? તેમ જ ગ્રહણવર્ગણ તે અગ્રહણવર્ગણાપણે અને અગ્રહણવર્ગણ તે ગ્રહણવર્ગણ થાય કે નહીં ?
ઉત્તર–જઘન્યથી ૧ સમયમાં અને ઉત્કૃષ્ટથી ઘણા કાળે પણ દારિકાદિ કેઈ પણ વિવક્ષિત પુદ્ગલવર્ગણ (માંના સ્કર્ધ) અવશ્ય વૈક્રિયાદિ અન્યવર્ગણરૂપે પણ પરિણમે, તેમ જ અગ્રહણવર્ગણારૂપે પણ પરિણમે તેમ જ ગ્રહણવર્ગનું તે અગ્રહણવર્ગણરૂપે અને અગ્રહણવર્ગનું તે ગ્રહણવર્ગણરૂપે પરિણમે કારણ કે પુદ્ગલપરિણામ વિચિત્ર છે.
સંઘાત-ભેદથી વણાઓને પરિણામ
પ્રશ્ન–દારિક કઈ પણ વર્ગણના એક સ્કંધમાંથી થોડા અથવા ઘણા પરમાણુઓ છૂટા પડે અથવા બીજા આવીને મળે તે તે વર્ગણાપણું કાયમ રહે કે તુર્ત વિનાશ પામે? જેમ એક કાર્મણદ્ધધના એવા બે વિભાગ છૂટા પડ્યા કે જેમને ૧ વિભાગ દારિકવણાની પુદ્ગલસંખ્યા વડે રહ્યો અને બીજે વિભાગ અગ્રહણગ્ય પુદ્ગલસંખ્યા જેવડો રહો તે પહેલે વિભાગ ઔદારિકવર્ગણામાં ગણવે કે નહીં ? ઉત્તરપરમાણુ સંબંધી સંખ્યાની અપેક્ષાએ ઔદારિક
ગ્ય ગણાય, તેમાં કોઈ પણ પ્રકારને વિરોધ હોય તેમ જણાતું નથી. પુદ્ગલવર્ગણાઓમાં ગુરુલઘુ-અગુરુલઘુ પરિણામ
અાગમન (નીચીગતિ) કરવાને સ્વભાવ તે ગુરુ પરિણામ, ઊર્ધ્વગમન સ્વભાવ તે ઘુપરિણામ તિર્યગૂગતિ સ્વભાવ તે ગુસપુરમ, અને એ ત્રણે સ્વભાવથી રહિત (ગતિ
વિભાગ છે.
દારિક
રહ્યો અને બીજા
૧૮
