________________
૨૭૨
શતકનામા પંચમ કર્મગ્રન્થ-વિશેષાર્થ સહિત ઔધે સર્વકાકાશમાં સર્વત્ર છે. પુનઃ કાકાશમાં પણ અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલામાં એક વર્ગને એક જ કંધ નહિ પરંતુ અનન્ત સ્કંધ છે, તેમજ દરેક વર્ગણના અનન્ત અનત સ્કંધ રહ્યા છે, તેથી જેમ દરેક વણાએ સર્વલેકાકાશમાં છે, તેમ કાકાશના કેઈ પણ એક સ્થાનમાં દરેક વર્ગણના પણ અનન્ત અનન્ત સ્કંધે વિદ્યમાન છે. અર્થાત્ લેકાકાશમાં કોઈ સ્થાન એવું નથી કે જ્યાં અમુક ભેદવાળી વગણ અને તેના અનન્ત સ્કંધે વિદ્યમાન ન હોય.
પુદગલવણુઓને કાળ પરમાણુ આદિ કેઈપણ વર્ગણામાંના કેઈ પણ એક સ્કધને કાળજઘન્યથી ૧ સમય અને ઉત્કૃષ્ટથી અસંખ્ય કાળચક છે. અર્થાત પરમાણુ જઘન્યથી ૧ સમય અને ઉત્કૃષ્ટથી અસંખ્ય કાળ સુધી છૂટો પરમાણુપણે રહી શકે છે. ત્યારબાદ અવશ્ય કંધપ્રતિબદ્ધ થાય છે. દ્વિપ્રદેશી પણ જઘન્યથી અથવા ઉત્કૃષ્ટથી તેટલે કાલ રહી અવશ્ય વિપ્રદેશી આદિ સકંધ થાય અથવા તે બે પ્રદેશ છૂટા પડી પરમાણુરૂપે થાય. એ પ્રમાણે દરેક વર્ગણાન્તર્ગત એકેક કંધનો કાળ જાણો.
જે સમુદાયપણે વિચારીએ તે દરેક વર્ગણ સર્વદા વિદ્યમાન છે, અર્થાત્ એ કોઈ સમય વ્યતીત થતું નથી કે થશે નહિ કે જે સમયે પરમાણુ આદિ વર્ગણામાંની કેઈ એક પણ વણા જગતમાં અવિદ્યમાન હોય. પુદ્ગલવગણએને વગણુતર પરિણામ પ્રશ્ન-દારિકાદિવર્ગણ તે વેકિયાદિ અન્ય વર્ગણરૂપે
