________________
[ ૧૫ ] એકધારે અવિરહ પણે જોડાએલો હોવાથી–તે બાપડો મૂર્ત જે બની ગયેલ હોવાથી મૂર્ત પુદ્ગલેને આહરણ–ગ્રહણ કરવામાં પાવર-જોરદાર સંસ્કારવાળો બની ગએલે છે.
પુદ્ગલ એ એક પરમાણુ રૂપે હોય અને અનંત પરમાણુરૂપે પણ હોય. એક પરમાણુ જોડે બીજા પરમાણુનું જોડાણ થાય ત્યારે તે બે પરમાણુના બનેલા આ ભાગને
સ્કધ” તરીકે ઓળખાવાય છે. આત્મા પરમાણુ રૂપે રહેલા પુદ્ગલેને ગ્રહણ કરી શકતા નથી પણ સ્કંધરૂપે રહેલા પુદ્ગલ
ધોને જ ગ્રહણ કરે છે. આવા સ્કર્ધ સર્વત્ર અનંતાનંત ઠાંસીઠાંસીને ભરેલા છે.
આત્મા અમૂર્ત છે જ્યારે આ કમે મૂર્ત છે. બંને અનાદિકાળથી અવિરત જોડાએલા છે. આત્મા આધ્યાત્મિક પુરુષાર્થ કરતે પરાકાષ્ઠાએ પહોંચે અને સકલ કર્મને ક્ષય કરે ત્યારે સદાને માટે વિદેહી બની જતાં કર્મના જોડાણથી સર્વથા સર્વદા મુક્ત બની જાય.
કર્મના પ્રકારો અગણ્ય છે એની ગણત્રી કઈ રીતે થઈ શકે નહિ એટલે અગણ્ય પ્રકારનું વર્ગીકરણ કરી તેને આઠ પ્રકારમાં વહેંચી નાંખવામાં આવ્યા. અને આ પ્રકારેને વર્ગણ એનામના પારિભાષિક શબ્દથી ઓળખાવ્યાજેમકે
૧. ઔદારિકવર્ગણા, ૨. વૈક્રિયવર્ગણા, ૩. આહારકવર્ગણા, ૪. તૈજસવર્ગણું, પ, કર્મણવર્ગણા, ૬, ભાષાવર્ગણા ૭. શ્વાસેવાસવગણ, ૮. મને વર્ગણ.
