________________
૩૮
શતકના મા પંચમ કર્મગ્રન્થ-વિશેષાર્થ સહિત
મિથ્યાત્વમેહનીય સમ્યકૃત્વ ગુણને સર્વથા હણે છે, માટે એ બધી પ્રવૃતિઓ સર્વઘાતી કહેવાય છે.
દેશઘાતિ પ્રકૃતિના ઘાત્યવિષયે કેવલજ્ઞાનાવરણાદિ વડે સર્વથા આવૃત થવા છતાં કંઈક બાકી રહેલે એટલે નહિ અવરાયલે આત્માને જે જ્ઞાનાદિ ગુણ તે તેરા એટલે સંપૂર્ણ જ્ઞાનાદિની અપેક્ષાએ અલ્પગુણ, તેને જે હણે તે ફેશધાતી કહેવાય. તેમાં કેવલજ્ઞાનાવરણ વડે આવૃત થવા છતાં પણ કિંચિત્ અનાવૃત-ખુલ્લે રહેલે જ્ઞાનગુણ જે ૧૯મતિ, કૃત, અવધિ અને મન:પર્યવ એમ જ પ્રકારનો છે, તેને આવરનાર મતિજ્ઞાનાવરણાદિ ૪ પ્રકૃતિએ દેશઘાતી છે. એ પ્રમાણે કેવળદર્શનાવરણ વડે આવૃત થવા છતાં કંઈક અનાવૃત રહેલ દર્શનગુણુ જે ૨૦ચક્ષુદર્શન-અચક્ષુદર્શન અને અવધિદર્શન એમ ૩ પ્રકારે છે, તેને ચક્ષુદર્શનાવરણાદિ ૩ કર્મ આવરે છે, માટે તે ત્રણે ય કર્મ દેશઘાતી છે.
૧૮. સમ્યકત્વગુણને મુખ્યત્વે મિથ્યાત્વમોહનીય સર્વથા હણે છે અને અનંતાનુબંધી કષાય સમ્યક્ત્વ તથા ચારિત્ર બન્નેને સર્વથા હણે છે. અનંતાનુબંધી મિથ્યાત્વના અતિ સહચારી છે, માટે સમ્યકત્વઘાતક બને ગણાય છે,
૧૯૨૦. મતિજ્ઞાનાદિ ૪ જ્ઞાનના તથા ચક્ષુદર્શનાદિ ૩ દર્શનના વિષયનું અજ્ઞાન તથા અદર્શન તે મતિજ્ઞાનાવરણદિને તથા ચદર્શનાવરણાદિના ઉદયથી જ સમજવું, પરંતુ કેવલજ્ઞાનાવરણ અને કેવળદર્શનાવરણના ઉદયથી નહીં'. કેવલજ્ઞાનાવરણ તથા કેવલદેશનાવરણના ઉદયથી તે મતિજ્ઞાનાદિક તથા દર્શનાદિકના અવિષયભૂત જે અનંતગુણ અર્થો તેને જ ન જાણે, ન દે.
