________________
સર્વધાતિ પ્રકૃતિના ઘાત્ય વિષે
૩૭
જિન-નિર્માણ-ઉપઘાત) તનુ અષ્ટકની ૩૫ પ્રકૃતિ “તપુર્કબિરૂ સંધયા” એ ત્રીજી ગાથામાં કહેલ ૫ શરીર, ૩ ઉપાંગ ૬ સંસ્થાન, ૬ સંઘયણ, ૫ જાતિ, ૪ ગતિ, ૨ ખગતિ, અને જ આનુપૂર્વી એ ૩૫ પ્રકૃતિ, ૪ આયુષ્ય, ત્રસાદિ ૨૦ ત્રસાદિ ૧૦, સ્થાવરાદિ ૧૦,) ત્રાદિદ્વિકની ૪ એટલે (ત્રીજી ગાથાના ક્રમ પ્રમાણે ગેત્ર ૨, વેદનીય ૨) અને વર્ણાદિક ૪ એ ૭૫ પ્રકૃતિઓ ધારિત છે.
સર્વઘાતિ પ્રકૃતિના ઘાત્ય વિષ
વિવાર્થ–અહીં કેવલબ્રિકનું આવરણ આત્માના કેવલજ્ઞાન તથા કેવળદર્શનને સર્જાશે આવરે છે. ૫ નિદ્રા આત્માના દર્શનગુણને એટલે ઉત્પન્ન થયેલી દર્શનલબ્ધિને સર્વથા આવૃત કરે છે. ૪ અનંતાનુબંધી કષાય સમ્યકત્વગુણને તેમજ ચારિત્રગુણને પણ સર્વથા હણે છે. અપ્રત્યાખ્યાની કવાય દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિ ચારિત્રને સર્વથા હણે છે. પ્રત્યાખ્યાનાવરણકષાય સર્વવિરતિ ચારિત્રને સર્વથા હણે છે અને
૧૬. અહીં સર્વઘાતી પ્રકૃતિ જેકે ગુણને સર્વોશે હણે એમ કહેવાય છે, તે પણ સંપૂર્ણ મેઘથી અંધકારવાળા દિવસમાં પણ દિવસરાત્રિને ભેદ સમજવા જેટલે કંઈક પ્રકાશ હોય છે, તેમ દરેક જીવને ગુણ પણ કંઈક અનાવૃત-ખુલ્લું રહે છે જ. અન્યથા જીવ–આજીવન અભેદ થઈ જાય.
૧૭. દર્શનલબ્ધિને મૂળથી હણનાર ૪ દર્શનાવરણ છે, અને તે દર્શનાવરણના ક્ષયોપશમથી ઉત્પન્ન થયેલી દર્શનલબ્ધિને તેટલે વખત આવરનાર ૫ નિદ્રા છે.
