________________
દાન યાગ.
૪૯
કેમકે આત્માના અજ્ઞાનીઓને પ્રથમ આત્મા શું છે, તે જણાવવાની જરૂર છે અને તે આત્માનું જ્ઞાન તેના પ્રતિપક્ષી અજીવને જાણ્યાથીજ વિશેષ સ્પષ્ટ થઇ શકે છે. તે એ તત્ત્વાનુ વર્ણન થતાં પુનર્જન્મ થવાનું કારણ શું? તેના કારણ રૂપે પુણ્ય, આશ્રવ અને બંધ વિગેરે જણાઈ આવે છે. અને પુનર્જન્મ ન કરવા પડે તેના હેતુરૂપે સ ંવર નિર્જરા અને મેાક્ષ બતાવવામાં આવ્યા છે. આ નવ તત્ત્વામાં જીવ અજીવ જાણવા લાયક છે; પાપ, આશ્રવ, અને બંધ ત્યાગ કરવા લાયક છે પુણ્ય પણ અમુક હદે ગયા પછી ત્યાગ કરવાનુ` છે. સંવર નિર્જરા અને મેાક્ષ આદરવા લાયક છે.
દુનયાગ -(0)
रुचिर्जिनोक्ततत्त्वेषु सम्यकश्रद्धानमुच्यते ।
जायते तन्निसर्गेण गुरोरधिगमेन वा ॥ १७ ॥
જિનેશ્વર ભગવાનના કહેલા તત્ત્વાને વિષે રૂચિ થવી ( એ સત્ય છે એવી પ્રતીતી થવી) તેને સમ્યક્ શ્રદ્ધાન (ખરેખર શ્રદ્ધા) કહે છે. આ શ્રદ્ધા સ્વાભાવિક રીતે યા ગુરૂના ઉપદેશથી થાય છે.
વિવેચન—શ્રદ્ધા વિનાનું જ્ઞાન નિરર્થક છે. જે વસ્તુના ઉપર પ્રીતી નથી તે વસ્તુ આદરણીય થતી નથી, અને આદર કર્યો સિવાય ફાયદા મળતા નથી. તેમ જ્ઞાનથી જાણ્યું હોય પણ જ્યાં સુધી તેના ઉપર પ્રીતિ નથી, ત્યાં સુધી તે તરફ આપણું પ્રવર્તન થવાની ખીલકુલ આશા નથી, ત્યારે તેનાં ફળેા મળવાની આશા તે કયાંથી જ હાય ?
પહાડ ઉપરથી નદી નીચી વહન થતી હોય, તેમાં કોઈ મેડોળ પત્થર અથડાઈ પછડાઈને ગાળાકાર થઇ જાય છે, તેવીજ રીતે અનાદિ કાળથી સ`સારમાં પર્યટન કરનાર આ જીવને પરિ ણામની વિશુદ્ધતાથી,કર્માની ક્ષયાપશમતાથી અને ઔધિક પણ સારી પ્રવ્રુત્તિથી આ સમ્યકત્વરૂપ રત્નની પ્રાપ્તિ થઈ આવે છે. કોઇ માણસ રસ્તા ભૂલી ગયા હોય, સ્વાભાવિક રીતે આમ
