________________
ગિની મરૂદેવા. અહીં કેઈ શંકા કરે કે “ભરત મહારાજાએ પૂર્વ જન્મમાં શ્રમણપણું આદર્યું હતું, યોગને અનુભવ કર્યો હતો, તેથીજ અલ્પ વખતમાં વિચાર શકિતની પ્રબળતાએ કર્મના પડદાઓ દૂર કરી આરિસાભુવનમાં આત્મસ્થિતિ અનુભવી શક્યા પણ જેઓએ પૂર્વ જન્મમાં ગાનુભવ કર્યો નથી, તેઓને તે વેગને આરંભ કર્યો પછી આત્મતત્ત્વ મેળવતાં ઘણે વખત લાગ જોઈએ.” તે શંકાનું સમાધાન નીચેના શ્લોકથી આચાર્યશ્રી આપે છે.
યાગિની મરૂદેવા.
पूर्वमप्राप्तधर्मापि, परमानंद नंदिता।
योगप्रभावतः प्राप, मरूदेवा परं पदम् ॥ ११॥ એ પહેલાં કોઈ પણ જન્મમાં ધર્મ નહિ પામેલાં છતાં યેગના પ્રભાવથી પરમાનંદથી સમૃદ્ધિવાન મરૂદેવીમાતા પરમપદ (એક્ષપદ) પામ્યાં.
વિવેચન –મરૂદેવાજી રૂષભદેવ ભગવાનનાં માતાજી હતાં. તેઓનું માનવ જન્મમાં આવવાપણું મરૂદેવીને ભવમાં પ્રથમજ થયું હતું, અનાદિ નિગોદમાંથી ઉંચે ચઢતાં તેઓને જીવ એક કેળના ઝાડમાં ઉત્પન્ન થયું હતું. ત્યાં જડમાં કયેરનું ઝાડ કાંટાવાળું હતું. વાયુના ઝપાટાથી તે ઝાડ કેળ સાથે અથડાતું, અને તેથી તે ઝાડના જીવને વિશેષ દુઃખ થતું હતું. પરંતુ તેને સહન કરી કેળના ભવમાંજ અવ્યકતપણે અકામ નિર્જરા ઉપા. જન કરી, મરૂ દેવાજીપણે ઉત્પન થયાં હતાં. વિરકત દશાથી વાસિત થઈ રૂષભદેવજીએ જ્યારે ચારિત્ર અંગીકાર કર્યું તે દિવસથી મરૂ દેવાજીને વિશેષ દુઃખ લાગી આવ્યું. મહની પ્રબળતાથી, આત્માને તારનાર અને જગત જેને ઉદ્ધાર કરનાર કાર્યમાં પુત્રનું પ્રવર્તન છતાં, પુત્રના મોહમાં મોહિત થએલ માતાને તે કામ દુઃખદ લાગ્યું તેઓની ઉદાસીનતાને પાર ન રહ્યો. સુખની સેજમાં ઉછરેલ મારે પુત્ર અત્યારે એક સામાન્ય મનુષ્યથી પણ વધારે દુઃખ ભોગવે છે. જંગલના મનુષ્યોની માફક તે એકલો વનમાં ફર્યા
