________________
મહાવીર દેવની કરૂણા. અંદર અત્યારે તેમની એટલી બધી દઢતા છે કે આપણું જેવા સમર્થ દેવેને પણ આશ્ચર્યમાં ગરકાવ કરી નાંખે છે.
પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિથી આશ્રદ્વારને રોકનાર, કોધાદિ અંતરંગ શત્રુઓને જીતનાર અને દ્રવ્ય ક્ષેત્ર, કાલ, ભાવથી અપ્રમત્ત આ મહાવીરદેવને આ દશાથી ચલાયમાન કરવાને દે કે દાન, યક્ષ, કે રાક્ષસે, ભુવનપતિઓ કે મનુષ્ય કેઈ પણ સમર્થ નથી.
ઈદ્રનાં આ વચને સાંભળી તેને સામાનિક સંગમ નામને દેવ ક્રોધથી લાલ નેત્રો કરી ગર્વથી સ્તબ્ધ થઈ બોલવા લાગે “સ્વામિન્ ! એક સાધુ માત્ર સામાન્ય મનુષ્યનું આપ આવું વર્ણન કરે છે કે દેવ પણ ચલાયમાન ન કરી શકે તે અસંભવિત છે. ભલે આપ સ્વામી છે એટલે પૂર્વાપર વિચાર કર્યા સિવાય ગમે તેમ બોલે અને બીજાએ તેને માન આપે, પણ તે વાત હું માની શકતું નથી કે મેરૂ જેવા મહાન પડાઓને એક સામાન્ય પત્થરની માફક ફેંકી દેવાનું સામર્થ્ય ધરાવનાર દે પણ એક મનુષ્યને ન ચલાવી શકે, એ વાત તદ્દન અસંભવિત છે, છતાં આપ જો તે જ નિશ્ચય ધરાવતા હો તે લે હું જાઉં છું, અને તેને હમણાંજ ચલિત સ્થિતિવાન કરું છું,” ઈંદ્ર વિચાર કરવા લાગ્યો કે એક સામાન્ય પણ યોગી મહાત્માના યોગનું સામર્થ્ય કેટલું હોય છે તે આ મિથ્યાભિમાની જાણ નથી; તે આ ગીશ્વર કે જે અત્યારે મેગીની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચવાની તૈયારીમાં છે, જેને અનેક લબ્ધિઓ પ્રગટ થઈ છે, ધ્યાન અને સમાધિદશાથી અત્યારે જેને મહાન આત્મિક બલ પ્રગટ થયું છે, તેની આને કયાંથી માલમ પડે? પણ જે હું તેની પરીક્ષા કરવાની ના કહીશ, તે મારું વચન ખોટું છે તેમજ આ મહા પુરૂષમાં કાંઈ પણ એગિક યા આત્મિક બલ નથી તેમ એ જાણશે, અને સર્વ દેવોને પણ તેજ નિશ્ચય થશે, માટે ના તે ન કહેવી. બીજી બાજુ પરીક્ષાની હા પાડતાં આ મહાત્માને આ પાપી જીવ દુ:ખ આપશે તેનું નિમિત્ત પણ હું જ થઈશ.” આમ સંશયારૂઢ થયેલા ઈંદ્રને વિચાર કરતે મૂકી તે દેવ ત્યાંથી રવાના થશે. જે સ્થળે શ્રમણ ભગવાનનું ધ્યા