________________
૩૦૦
અષ્ટમ પ્રકાશ, પિંડસ્થ થેયનું માહાસ્ય. अश्रांतमिति पिंडस्थे कृताभ्यासस्य योगिनः। प्रभवंति न दुर्विद्या मंत्रमंडलशक्तयः ॥२६॥ शाकिन्यः क्षुद्रयोगिन्यः पिशाचाः पिशिताशिनः। त्रस्यति तत्क्षणादेव तस्य तेजोऽसहिष्णवः ॥ २७॥ दुष्टाः करटिनः सिंहाः शरभाः पन्नगा अपि । जिघांसवोऽपि तिष्ठति स्तंभिता इव दूरतः ॥ २८ ॥
ત્રિમિવિરોષ . આ પ્રમાણે નિરંતર પિંડસ્થ ધ્યાનમાં અભ્યાસ કરનાર યોગીને દુષ્ટ વિદ્યા (જે ઉચાટણ, મારણ, સ્તંભન, વિશ્લેષણાદિ) મંત્ર, મંડલ, શકિત વિગેરે પરાભવ કરી શકતાં નથી. શાકિનિઓ, નીચ
ગણીઓ, પિશાચે અને માંસ ભક્ષણ કરનારાઓ, તે ગીના તેજને સહન નહિ કરી શકતાં તત્કાળ જ ત્રાસ પામે છે. તેમજ દુષ્ટ, હાથી, સિંહ, શરભ અને સર્પો મારવાની ઈચ્છાવાળા પણ, સ્તંભાઈ ગયેલાની માફક દૂર ઉભા રહે છે. (આ પિંડસ્થ ધ્યાનનું સામાન્ય ફળ છે. વિશેષ ફળ કર્મક્ષયથી ઉત્પન્ન થતું મોક્ષ છે.) ૨૬,૨૭,૨૮. इति श्री आचार्य हेमचंद्र विरचिते योगशास्त्रे मुनि श्री केशर
વિજય શનિ કૃત વાઢાવવધે દત્તક: પ્રકાર
ને મધ્યમ : પ્રવરિાઃ પ્રારબ્ધને છે
પદસ્થ ધયેય અને તેનું ધ્યાન. यत्पदानि पवित्राणि समालंब्य विधीयते ।
तत्पदस्थं समाख्यातं ध्यानं सिद्धांतपारगैः ॥१॥
પવિત્ર (મંત્રાલરાદિ) પદોનું અવલંબન લઈને જે ધ્યાન કરવામાં આવે છે તેને સિદ્ધાંતના પારગામિ પુરૂષોએ પદસ્થ ધ્યાન કહેલું છે. ૧.