________________
(૧૨)
ગશાસ્ત્ર. કુમારપાળ રાજાએ કહ્યું. સુરિ શત્રુંજય, ગિરનાર વિગેરે જઈ યાત્રા કરી દેવકી પાટણ આવ્યા, ત્યાં રાજા પણ આવ્યા.
આ વખતે કેટલાક દેશી બ્રાહ્મણોએ કહ્યું કે “રાજન ! સર્વ કઈ સેમેશ્વર દેવને માને છે, પણ હેમસૂરિ શીશ નમાવે તેમ નથી.' રાજાએ શા માટે મહાદેવને પૂજતા નથી એમ પૂછતાં સુરિશ્રીએ જવાબ આપે કે નિગ્રંથ એવા યતિઓ મહાદેવની દ્રવ્યથી પૂજા કરતાં નથી, પણ તેઓ માત્ર ભાવથીજ પૂજા કરે છે, તેથી હું મહાદેવની પૂજા ભાવથી કરીશ.” પછી આચાર્યશ્રી આ વખતે મહાદેવસ્તુત્ર દેવપત્તનામાં મહાદેવના સન્મુખ ઉભા રહી દેરાસરમાં જ રચના કરી બતાવે છે, તેમાં જણાવ્યું કે
भवबीजांकुरजनना, रागाद्याः क्षयमुपागता यस्य । ब्रह्मा वा विष्णुर्वा, हरो जिनो वा नमस्तस्मै ॥
અર્થ—ભવના બીજને અંકુર ઉત્પન્ન કરનાર એવા રાગદ્વેષ વિગેરે દોષ જેના ક્ષય પામ્યા છે તે ગમે તે બ્રહ્મા હાય, વિષ્ણુ હોય, શંકર હેય, ક જિન હોય તેને નમસ્કાર કરીએ છીએ.
આ સાંભળી તે બ્રાહ્મણે ચકિત થઈ ગયા, રાજા હર્ષિત થશે. પછી સૂરિએ રાજાને ત્યાં મંત્રના પ્રભાવથી સાક્ષાત મહાદેવનાં દર્શન કરાવ્યા. મહાદેવને ખરે ધર્મ શું છે તે રાજાએ પૂછતાં જણાવ્યું કે “હે રાજન!. તને ધર્મપ્રાપ્તિ આ બ્રહ્મા જેવા હેમાચાર્યથી થશે.’ આ વખતથી રાજા અત્યંત ભકિતથી આચાર્ય સાથે વર્તવા લાગ્યા.
બ્રાહ્મણે સાથે વાદવિવાદ. કુમારપાળ રાજાને જૈન ધર્મ પાળતો જેમાં બ્રાહ્મણને દ્વેષ થાય તે રવાભાવિક જ છે, તેથી તેમણે પિતાના મંત્ર તંત્રવાદી એવા દેવબોધિ નામને શંકર આચાર્યને બોલાવ્યા. દેવબોધ એ શંકરાચાર્યના મઠને આચાર્ય હતો એમ દ્વાશ્રયના ભાષાંતરની પ્રસ્તાવનામાં સાર મણિલાલ નભુભાઈ લખે છે. આ આચાર્યો મંત્ર, તંત્ર, ગારૂડી વિદ્યા, ઇદ્ર જાળ આદી અનેક ખેલ કરી વાદવિવાદ કર્યો અને રાજાને ઇંદ્રજાળથી એવું દેખાડ્યું કે જેથી રાજાના ઘરડાં પૂર્વજે આવીને મહેવા લાગ્યા કે “તું જેન ધર્મ પાળો નરકે જશે. ત્યારે આચાર્યો તેવીજ ઇંદ્રજાળ કરી બતાવ્યું કે તેઓ કહે છે કે “તું સ્વર્ગે જશે અને તે ઉપરાંત પ્રતિકાર તરીકે સામી બધી વિદ્યા વાપરી જણાવી. આથી તે આચાર્ય નિરૂત્તર થયો અને ચાલ્યો ગયે.