________________
૨૨૮
પંચમ પ્રકાશ. રંધમાં લઈ જશે અને પાછો ત્યાં લાવ. પછી જાઈ, ચંબેલી. આદિના પુરુષોનું લક્ષ સ્થિર રાખી ઉપાયોગની જાગૃતિપૂર્વક વેધ કરે. એમ ત્યાં પણ જવું આવવું કરે કરી દઢ અભ્યાસ થવા પછી જ્યારે વરૂણમંડળમાં વાયુ ચાલતું હોય ત્યારે કપુર, અગુરૂ, અને કુષ્ટ પ્રમુખ સુગંધી દ્રવ્યને વિષે વેધ કરે. એ સર્વમાં વિજય મેળવી ઉપર જણાવેલ સર્વમાં વગર પરિશ્રમે વાયુને જેડવામાં પ્રવીણ થઈ, સૂક્ષમ (નાના) પક્ષીઓના શરીરમાં વેધ કરવાને ઉદ્યમ કરવો. પતંગ અને ભ્રમરાદિના શરીરમાં અભ્યાસ કરી મૃગાદિકને વિષે પણ અભ્યાસ કરવા પ્રવર્તવું. પછી એકાગ્રચિત્ત, ધીર અને જીતેંદ્રિય થઈ મનુષ્ય, ઘોડા અને હાથી પ્રમુખના શરીરમાં વેધ કરે. તેમાં પ્રવેશ અને નિર્ગમન કરતાં અનુક્રમે પાષાણની પુતલી, દેવની પ્રતિમાદિમાં સંક્રમ (પ્રવેશ) કરે. ૨૬૪-૨૭૧
एवं परासुदेहेषु प्रविशेद्वामनासया । जीवदेहप्रवेशस्तु नोच्यते पापशंकया ॥ २७२ ॥
આ પ્રમાણે મરણ પામેલા જીના શરીર વિષે ડાબી નાસિકાથી પ્રવેશ કરેજીવતા મનુષ્યના શરીરમાં પ્રવેશ કરવાનું પાપના ભયથી અમે કહેતા નથી. ૨૭૨.
જીવતા મનુષ્યના શરીરમાં પ્રવેશ કરવાનું પાપના કારણથી નથી બતાવતા, તથાપિ સ્થાન શૂન્ય ન રહે તે વિષય અધુરો ન રહે) માટે દિશા માત્ર બતાવે છે.
અન્યના શરીરમાં પ્રવેશ કરવાની વિધિ ब्रह्मरंध्रेण निर्गत्य प्रविश्यापानवर्त्मना । श्रित्वानाभ्यंबुजं यायात् हृदंभोजं सुषुम्णया ॥ २७३ ।। तत्र तत्माणसंचारं निरुंध्यान्निजवायुना । यावदेहात्ततो देही गतचेष्टो विनिः पतेत् ।। २७४ ।। तेन देहे विनिर्मुक्ते प्रादुर्भतेंद्रियक्रियः । वर्तेत सर्वकार्येषु स्वदेह इव योगवित् ॥ २७५ ।। दिनार्घ वा दिन चेति क्रीडेत्परपुरे सुधीः । अनेन विधिनाभूयः पविशेदात्मनः पुरं ।। २७६ ॥