________________
આસનનું સ્વરૂપ પર્યકાસન. ૨૭ રૂપ અગ્નિ વડે કરી બળતા વિવિધ દુઃખથી પીડાયેલા વૈરીથી દબાચેલા, રોગથી પીડાયેલા અથવા મૃત્યુના મુખમાં સપડાયેલા માટેજ પ્રાણત્રાણ માટે યાચના કરતા ને તે તે દુઃખોમાંથી મુક્ત કરવા માટે હિતેપદેશ તથા દેશકાલની અપેક્ષાએ અન્ન, પાન, આશ્રય, વસ્ત્ર, ઔષધાદિ વડે કરી મદદ કરવી તે કરૂણ કહેવાય છે. ગમ્યાગમ્ય, ભક્ષ્યાભઢ્ય કર્તવ્યાકર્તવ્યાદિ, વિવેક વિનાના અને તેથી ક્રૂર કર્મ કરવાવાળા, નિશંકપણે દેવગુરૂની નિંદા કરનારા અને સદોષ છતાં પણ પિતાની પ્રશંસા કરવાવાળા ધર્મ દેશનાને અગ્ય જણાતાં તેઓની ઉપેક્ષા કરવી, તેને માધ્યસ્થ ભાવના કહે છે.
આ ભાવનાઓ વડે પિતાના આત્માને ભાવિત કરતાં-વાસિત કરતાં–મહાબુદ્ધિમાન જી ત્રુટેલી વિશુદ્ધ ધ્યાનની સંતતિને પછી સજીવન કરે છે. સાંધી આપે છે. ૧૧૮–૧૨૨.
ધ્યાન કેવા સ્થળમાં રહી કવું તે. तीर्थ वा स्वस्थताहेतुं यत्तद्वा ध्यानसिद्धये। कृतासनजयो योगि विविक्तं स्थानमाश्रयेत् ॥ १२३ ॥
આસનને જય કરવાવાળા એગીએ ધ્યાનની સિદ્ધિ માટે તીરે. કરીના જન્મ, દિક્ષા, કેવળ અને નિર્વાણ ભૂમિકામાં જવું જોઈએ. તેના અભાવે સ્વસ્થતાના હેતભૂત સ્ત્રી, પશુ, પંકાદિ રહિત કેઈ પણ સારા એકાંત સ્થળનો આશ્રય કર. ૧૨૩.
આસનનાં નામ पर्यकवीरवज्राज-भद्रदण्डासनानि च । उत्कटिका गोदोहिका कायोत्सर्गस्तथासनम् ॥ १२४ ॥
પર્યકાસન, વીરાસન, વજાસન. પદ્માસન, ભદ્રાસન, દંડાસન, ઉત્કટિકસન, ગોદોહિકાસન, અને કાર્યોત્સર્ગાસન, વિગેરે આસને કહેલાં છે. ૨૨૪.
આસનનું સ્વરૂપ પર્યકાસન. स्याजंघयोरधोभागे पादोपरि कृते सति । પર નામિરાન વષિોત્તર ૨૨૫
