________________
ક
ચતુર્થ પ્રકાશ
ત્રીજું આલંબન લીધુ' એવી રીતે લાંખા વખત સુધી પણ ધ્યાનની સતિ હેાય છે. ૧૧૬.
ધ્યાનની વૃદ્ધિ કરવા માટે ધ્યાનમાં ભાવનાએ કરવી તે બતાવે છે. मैत्री प्रमोद कारुण्यमाध्यस्थानि नियोजयेत् । धर्मध्यानमुपस्तु तद्धि तस्य रसायनम् ।। ११७ ॥ તુટેલા ધ્યાનને ફરી ધ્યાનાંતરની સાથે જોડવા માટે મૈત્રી, પ્ર માઢ, કરૂણા અને માધ્યસ્થતા આ ચાર ભાવના આત્માની સાથે પ્રાયેાજવી, કેમકે આ ભાવનાએ ધ્યાનને રસાયણુની માફક પુષ્ટ આપનારી છે. ૧૧૭.
મૈવ્યાદિ ભાવનાનુ સ્વરૂપ
मा कार्षीत्कोऽपि पापानि मा च भूत्कोपि दुखितः । मुच्यतां जगदप्येषां मतिर्मैत्री निगद्यते ॥ ११८ ॥ अपास्ताशेषदोषाणां वस्तुतच्यावलोकिनाम् । गुणेषु पक्षपातो यः स प्रमोदः प्रकीर्त्तितः ।। ११९ ॥ दीनेश्वार्थेषु भीतेषु याचमानेषु जीवितम् । प्रतीकारपरा बुद्धिः कारुण्यमभिधीयते ।। १२० ॥ क्रूरकर्मसु निःशंकं देवतागुरुनिंदिषु ।
आत्मशंसिषु योपेक्षा तन्माध्यस्थमुदीरितम् ।। १२१ ॥ आत्मानं भावयन्नाभि- भवनाभिर्महामतिः । त्रुटितामपि संघते विशुद्धां ध्यानसंततिम् ॥ १२२ ॥
કોઈ પણ જીવા પાપ ન કરે, કેઇ પણ દુઃખી ન થાએ અને આ જગતના સર્વ જીવો પણ કથી મુકત થા, આ પ્રકારની ભાવનાબુદ્ધિ તે મૈત્રી કહેવાય છે. જીવહિંસાદિ સમગ્ર દોષને દૂર કરનારા અને યથાસ્થિત વસ્તુતત્ત્વને જોવાવાળા મહા પુરૂષોના શમ, દમ, ઔચિત્ય, ગાંભિય, ધૈય ત્યાદિ ગુણાને વિષે ગુણપણાને જે પક્ષપાત(તેમના વિનય વંદન સ્તુતિ, શ્લાઘા અને વૈયાવ્રત્યાદિ કરવા રૂપ પક્ષપાત) તેને પ્રમાદ કહેલ છે. દીન, દયાપાત્ર, આત્ત, તૃષ્ણા
